Аймақтық лексика

Аймақтық лексика — жергілікті жерде қолданылмайтын диалектілік сөздер.

Кейбір сөздердің таралу шегі шектеулі, тіпті тар болып келеді. Осыған орай мұндай сөздер кең аумақты, орта аумақты, тар аумақты сипаттағы аймақтық лексика деп бөлінеді. Кең аумақты қамтитын сөзге асар, үме сияқты сөздер жатады. А с а р сөзі Алматы, Жамбыл, Шымкент, Талдықорған, Қызылорда облыстарының кейбір аудандарында қолданылса, ү м е сөзі Атырау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе облыстарында кең тараған. Орта аумақтыға Жетісуда кездесетін с а м а, ал тар аумақтыға Тәжікстан қазақтары арасында кездесетін а с к е д і (асқабақ) сөзін мысалға келтіруге болады.

Қазақ тілі говорларында кездесетін аймақтық лексиканың бірнеше түрлері бар. Олар: әдеби тілде кездесетін түбір сөздер (м ұ ш — жұдырық, м ы ш т а р — бәкі), туынды диалектизмдер — (ш е к+к і-ш е г у, ө л ш е у, т е п+п е-с а т ы), сөз тіркестері мен фразеологизмдер (б і р м о й ы н ж е р — ширек гектар жер, б ө р і т ы ң л а у м е н ж ү р у), семантик, диалектизмдер (әдеби тілдегі т ә р т і п сөзі Батыс Қазақстанда б ұ й р ы қ мағынасында жұмсалады), лексика-фонетикалық диалектизмдер (көңіл орнына к е у і л, ащы орнына а ш т ы болып айтылу).