Аллелопатия

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Аллелопатия (гр. allelon - қайтару, patos- әрекет) өсімдіктің әртүрлі биологиялық белсенді зат бөліну арқылы бір-біріне әсер етуі (фитонцидтер-колиндер-антибиотиктер т.б.).Бұл организмдердің денесінен өзіне тән химиялық өнімдер шығару арқылы қарым-қатынас жасау жолы. Өсімдіктерден бөлінетін кейбір заттар жануарларға жағымсыз немесе жағымды әсерін тигізетін қасиетке ие болады. Мысалы, кәдімгі жусан иісі көптеген өсімдіктерге ( жүгері, картоп, қызан, т.б.) жағымсыз әсерін тигізеді, сүмбілбұршақ пен бидайдың өсуі тежеледі.

Өсімдіктерден бөлінетін заттар жануарларға еліктіргіш (аттрактанты) немесе үркіткіш (репелленты) түрінде әсер етеді. Бұл қасиеттер, әсіресе біртекті қоректілер паразиттер үшін өте маңызды. Жануарлар да өздерінен жағымды, кейде жағымсыз әртүрлі белсенді заттар бөліп, өзінің жауына қарсы немесе еліктіргіш белгі беру сипатына ие бола алады. [1] [2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
  2. "Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық"