Анд тобы

Анд тобы (Картахен келісімі) - Боливия, Колумбия, Перу, Чили, Эквадор арасында 1969 ж. латынамерикандық ортақ нарық орнату, ықпалдастық, сауданы либерализациялау, біркелкі кеден құнын белгілеу мақсатымен қол жеткізген келісім. Жұмыс барысында Венессуэла (1973 ж.) қосылып, Чили (1976 ж.) шығып кетті. Картахен келісімінің мәтініне Лим хаттамасымен (1976 ж.), Арекип хаттамасымен (1978 ж.), Кито хаттамасымен (1987 ж.) толықтырулар мен түзетулер енгізілді. Картахен келісімінің мүше мемлекеттері (1974 жылдан) шетел инвестицияларына және зияткерлік (интеллектуалдық) меншікке қатысты ортақ тәртіп; шетелдік компаниялар аралас болып қайта құрылуға, ал банк сақтандыру, ақпараттық, көлік, ішкі сауда салаларында - ұлттыққа айналуға міндеттелді; көп ұлтты аймақтық мекеме дәрежесін енгізді; жұмысшы күшінің еркін жүріп-тұру тәртібін қамтамасыз етті; мүше-мемлекеттер арасындағы өзара сауданы ымыраластырып, еркін сауда аймағын құруға жақындап, үшінші елдерге қатысты бірыңғай кеден салығын тағайындауға таяды; субаймақтың кенже дамыған елдері ретінде Боливия мен Эквадорға қатысты ерекше дәреже (қамқорлықты) енгізді; бірыңғай Андылық экономикалық кеңістікті дамыту міндетін қойды ("Андылық стратегия", Галапагос, 1990 ж.).

Мемлекеттердің ықпалдастық бірлестігінің негізгі органдары - Комиссия, Хунта, Андылық Сот, Андылық Парламент. Комиссия - заң шығарушы құзыр- ға ие жоғарғы орган. Үкімет өкілдерінен құралған: әр мүше-мемлекеттен бір өкіл мен өкілдің орынбасарынан тұрады. Комиссия сессиясы жылына үш мәрте өткізіледі. Хунта - "техникалық" орган, штаб-пәтері Лимада; үш мүшеден тұрады және бүкіл субаймақ мүддесіне сай қызмет етеді. Ықпалдасу мәселелері жөнінде ұсыныстар дайындайды. Анд Соты Кито қаласында орналасқан, 1985 жылдан бері 1978 жылғы соттың ішкі құрылымы мен құзырын белгілеген келісім-шарт негізінде қызмет етеді, 5 судьядан тұрады. Анд Парламенті 1979 жылғы арнайы Келісіммен құрылған, ол осы топқа кіретін мүше-мемлекеттердің кеңесші органы болып табылады. Ұлттық парламенттер депутаттарынан тұрады (әр мемлекеттен 5-тен артық емес).