Аркоз

Аркоз, аркоз құмтасы – гранит, кварцты монцанит, гнейс тау жыныстарының үгіліп, ұсатылуы нәтижесінде түзілетін шөгінді тау жынысы. Аркоз құмтастарында минералды түйіршіктер (кварц, дала шпаты, слюда, т.б.) мөлшері 60-90% болады, қалған 10-40%-і әр түрлі құрамды цементтен тұрады. Құрылымы псаммитті (түйіршектер өлшемі – 0.1-1 мм). Пішіні параллель, қисық, линза тәріздес және үзік-үзік қабат болып келеді. Түсі – қызғылт, сарғыш, сұр. Аркоз құмтастары терригенді құралымда жеке беткейлер мен қабаттар түзеді. Қабаттасқан жіктер және көлденең сызаттар арқылы бөлінген аркоз құмтастарының текшелері құрылыста пайдаланылады.