Ақжайық қойы

Ақжайық қойы^[1] — биязылау жүнді, етті-жүнді өнім бағытындағы қой тұқымы.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1967 — 97 жылдары аралығында Батыс Қазақстанда жергілікті қылшық жүнді қойлардың будандарын линкольн, ромни-марш, қазақтың биязы жүнді аталық қошқарларымен күрделі зауыттық будандастыру арқылы шығарылған. Жаңа тұқым ретінде 1967 жылы мойындалған.

Жалпы сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ақжайық қойының дене бітімі ірі, еттілік қасиеттері айқын білінеді. Еркек қошқарларының тірілей салмағы 96-103 кг, таза жүн түсімі 4,6-5,1 кг, тұрқы — 13,5-14,2 см. Саулықтары тиісінше 54-60 кг, 2,5–2,8 кг; 11,5–12,8 см. Жүн талшығының жіңішкелігі 50-58 сапалар аралығында. Әр 100 саулықтан 120-130-дан қозы алынады. 7-8 айлық еркек тоқтыларының тірідей салмағы 40-45 кг, ұшасының (таза етінің) салмағы 18-20 кг, сойыс шығымы 47-50 % болады. Еліміз бойынша өндірілетін кроссбред және кроссбред тектес жүннің 60 %-тен астамы оның жүні өзінің шиырымдылығымен және өз қалпына қайта келу қасиеттерімен ерекшелінеді. Мұндай жүннен тоқылған маталар өте құнды. Ақжайық қойының асылдандыру жұмысы аталық із бойынша және Австралия корриделімен будандастыру арқылы іске асырылды. Ақжайық қойы Батыс Қазақстан облысының Тасқала және Казталов аудандарындағы шаруашылықтарда өсіріледі.