Бальзам

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
A.
Бальзам түрлері.

Бальзам [1] – құрамында эфир майы, шайыр, т.б. хош иісті қосылыстары бар органикалық табиғи заттар қоспасы. Бальзамдар негізінен өсімдіктерде синтезделетін органикалық қосылыстар. Химиялық құрамы өте күрделі, онда жұпар иісті эфир майлары мен ароматты және басқа органикалық қосылыстар болады. Бальзамдар тропиктік және субтропиктік аймақтарда өсімдіктердің организмдерінде мол синтезделеді. Ол жоғары сатыдағы өсімдіктерде түзіледі және тек арнаулы клеткаларда жиналады. Тропиктік белдемдерде өсетін өсімдіктердің (ағаштардың) қабықтарында синтезделеді, ал жапырақтарында бальзам жиналмайды.

Бальзам өсімдіктерді әр түрлі зиянкестерден және жұқпалы аурулар тарататын микробтардан қорғайды және құрамындағы заттарына байланысты антисептиктік, тітіркендіргіштік, қақырық түсіретін немесе несеп айдайтын қасиеттері болады. Қарағайдың қабығынан алынатын терпинтин бальзамы, Оңтүстік Америкада өсетін Сopaіfera ағашынан дайындалатын копай бальзамы, толутан бальзамы (Тoluіfera ағашынан), қолдан алынатын поливинил бутилді эфир-ванилин бальзамы, т.б. медицинада жиі қолданылады. Олар май, линимент түрінде және тітіркендіретін дәрі-дәрмек ретінде, қуық қабынуы, теміреткі, соз, асқазанның жарасы, іріңді бронхит, өкпе гангренасы сияқты ауруларды емдеуге, қайтыс болған адамдардың денесін ұзақ уақыт сақтауға пайдаланылады. [2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Химия. Н.Нұрахметов, А.Ниязбаева, Р.Рысқалиева, Н.Далабаева. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 336 бет. ISBN 9965-36-416-8
  2. Қазақ Энциклопедиясы