Беринг теңізі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Беринг теңізі
орыс. Берингово море, ағылш. Bering Sea
Сипаттамасы
Ауданы2 315 000 км²
Көлемі3 796 000 км³
Тереңдігі4151 м
Орташа тереңдігі1600 м
Орналасуы
60°02′34″ с. е. 178°51′27″ б. б. / 60.0428° с. е. 178.8575° б. б. / 60.0428; -178.8575 (G) (O) (Я)Координаттар: 60°02′34″ с. е. 178°51′27″ б. б. / 60.0428° с. е. 178.8575° б. б. / 60.0428; -178.8575 (G) (O) (Я)
Беринг теңізі (Тынық мұхит)
Беринг теңізі
Беринг теңізі Ортаққорда
Universal Transverse Mercator координаттар жүйесі бойынша бойлықтары мен ендіктері көрсетілген Беринг теңізі картасы.
Серіктен фотосуреті - Аляска дәл оң жақ жоғарыда, Ресей сол жақ жоғарыда
Беринг теңізі мен солтүстік Тынық мұхиты

Беринг теңізі (орыс. Берингово море, ағылш. Bering Sea) — Тынық мұхиттың солтүстігіндегі теңіз. Батысында Азия (Ресей), шығысында Солтүстік Америка (АҚШ) жағалаулары, оңтүстігінен Алеут (АҚШ), Командор (Ресей) аралдары қоршап жатыр. Солтүстігінде Беринг бұғазы арқылы Солтүстік Мұзды мұхиттың Чукот теңізімен жалғасады. Ауданы 2,3 млн. км2, орташа тереңдігі 1598 м (ең терең жері 5500 м). Солтүстіктен оңтүстікке 1632 км-ге, батыстан шығысқа 2400 км-ге созылған. Солтүстігі мен шығысы құрлықтық қайраңмен шектеседі. Ал оңтүстік-батысы мен оңтүстігінде өте терең теңіз асты қазаншұңқырлар кездеседі. Жағалауы аласа, жартасты, қатты тілімденген. Ірі шығанақтары: Анадыр, Олютор, Бристоль және Нортон. Ірі аралдары: Әулие Лаврентий, Нунивак, Карагин, Унимак, т.б. Теңізге ірі Анадыр, Юкон өзендері құяды. Климаты солтүстігінде субарктикалық, оңтүстігінде қоңыржай. Ауаның орташа температурасы ақпанда солтүстігінде –230С-тан оңтүстігінде 0 — 40С, тамызда 5 — 100С-қа дейін жылиды. Жауын-шашынның жылдық мөлшерңі солтүстігінде 200 — 400 мм, оңтүстігінде 1500 мм. Беткі ағыс айналымы сағат тіліне кері. Судың температурасы ақпанда солтүстігінде 00С шамасында, тамызда солтүстігінде 5 — 60С-қа, оңтүстігінде 100С-қа жетеді. Тұздылығы 32,0 — 32,5‰. Көбінесе теңіз беті қалқыма мұздармен жабылады. Солтүстігіне арктикалық, оңтүстігіне бореалдық өсімдік тән. Теңізде балықтың 240 түрі мекендейді, әсіресе, камбала, лосось көп. Сүтқоректілерден теңіз мысығы, калан, итбалық, сұр кит, кашалот кездеседі. Теңізден балық және теңіз аңдары ауланады. Беринг теңізінің көлік қатынасында маңызы зор. Басты порттары: Провидение, Анадыр (Ресей), Ном (АҚШ).[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том