Бірмұхамед Айбасов

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Айбасов Бірмұхамед (1895 жылы, Ақмола облысы Атбасар уезді Ұлытау болысында — 28.02.1938, Алматы) — қоғам қайраткері.

Ұлытау болысында 30 жылдан астам фельдшер болған Айбас Байтабыновтың (1862 — 1937 жылдары өмір сүрген) отбасында туған. Ауыл шаруашылық училищесін (Омбы, 1917 жылы), Қызыл профессура институтын (Мәскеу, 1933) бітірген.[1] “Бірлік” мәдени-ағарту ұйымы басқармасының хатшысы болды. “Айқап”, “Қазақ” басылымдарында өлеңдері мен мақалалары жарияланған. И. С. Тургеневтің «Әкелер мен балалар» романын қазақшаға аударған.[2] Ақмола уезді қазақ комитетінің және “Жас қазақ” ұйымының белсенді мүшесі. 20-жылдары Ақмола облысы жер басқармасының бастығы, Семей губернаторы “Қосшы” одағының төрағасы (1925 — 28), Қазақ ауыл шаруашылық кооперация одағы мал шаруашылық бөлімінің бастығы, өлкелік кооперация техникумының директоры (1928 — 31). Байларды тәркілеуде, қазақ шаруаларын ұжымдастырудағы асыра сілтеушілікке қарсы шыққандығы үшін қуғынға ұшырады. 1933 жылы И.В. Сталиннің атына жазылған “алтаудың хаты” авторларының бірі. Өмірінің соңғы жылдары Түрген қой кеңшары саяси бөлімінің (Алматы облысы) бастығы (1933 — 35 жылдары), Қазақ партия баспасының редакторы (1935 — 37 жылдары) болды. Саяси қуғын-сүргіннің құрбаны. КСРО Жоғары Сотының әскери алқасының 28.02.1958 жылы шешімімен ақталған.[3][4]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
  2. Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
  3. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7
  4. “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6