Гольмий

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
67 ДиспрозийГольмийЭрбий
Ho

Es
Периодическая система элементовСутегіГелийЛитийБериллийБор (элемент)КөміртекАзотОттекФторНеонНатрийМагнийАлюминийКремнийФосфорКүкіртХлорАргонКалийКальцийСкандийТитан (элемент)ВанадийХромМарганецТемірКобальтНикельМысМырышГаллийГерманийКүшәнСеленБромКриптонРубидийСтронцийИттрийЦирконийНиобийМолибденТехнецийРутенийРодийПалладийКүмісКадмийИндийҚалайыСүрмеТеллурИодКсенонЦезийБарийЛантанЦерийПразеодимНеодимПрометийСамарийЕуропийГадолинийТербийДиспрозийГольмийЭрбийТулийИттербийЛютецийГафнийТантал (элемент)ВольфрамРенийОсмийИридийПлатинаАлтынСынапТаллийҚорғасынВисмутПолонийАстатРадонФранцийРадийАктинийТорийПротактинийУранНептунийПлутонийАмерицийКюрийБерклийКалифорнийЭйнштейнийФермийМенделевийНобелийЛоуренсийРезерфордийДубнийСиборгийБорийХассийМейтнерийДармштадтийРентгенийКоперницийНихонийФлеровийМосковийЛиверморийТеннессинОганесон
Периодическая система элементов
67Ho
Жай заттың сыртқы бейнесі
күміс ақ металл
Атом қасиеті
Атауы, символ, нөмірі

Гольмий, 67

Топ типі

Лантаноидтар

Топ, период, блок

ІІІ, 6, f

Атомдық масса
(молярлық масса)

164.930328(7) м. а. б. (г/моль)

Электрондық конфигурация

[Xe] 6s24f11

Қабықшалар бойынша электрондар

2, 8, 18, 29, 8, 2

Атом радиусы

176 пм

Химиялық қасиеттері
Ковалентті радиус

192±7 пм

Ион радиусы

(+3e) 89,4 пм

Электртерістілігі

1,23 (Полинг шкаласы)

Электродты потенциал

Ho←Ho3+ −2,33 В

Тотығу дәрежелері

0, +1, +2, +3

Иондалу энергиясы

1-ші: 581.0 кДж/моль (эВ)
2-ші: 1140 кДж/моль (эВ)
3-ші: 2204 кДж/моль (эВ)

Жай заттың термодинамикалық қасиеттері
Термодинамикалық фаза

Қатты дене

Тығыздық (қ.ж.)

8,795 г/см³

Балқу температурасы

1747 K (+2020°C)

Қайнау температурасы

2968 K (+3241°C)

Булану жылуы

301 кДж/моль

Молярлық жылусыйымдылық

27,15 Дж/(K·моль)

Молярлық көлем

18,7 см³/моль

Қаныққан бу қысымы
P (Па) 1 10 100 1000 10 000 100 000
T (К) 1432 1584 (1775) (2040) (2410) (2964)
Жай заттың кристаллдық торы
Тор құрылымы

Алтыбұрышты

Тор параметрлері

a=3,577 c=5,616 Å

c/a қатынас

1,570

Басқа да қасиеттері
Жылуөткізгіштік

(300 K) (16,2) Вт/(м·К)

Юнг модульі

64.8 ГПа

Жылжу модульі

26.3 ГПа

Пуассон коэффициенті

0.231

Виккерс қаттылығы

410–600 МПа

Бринеллий қаттылығы

500–1250 МПа

CAS нөмірі

7440-60-0

Гольмий Но

Гольмий (лат. Holmium; Но) — элементтердің периодтық жүйесіндегі хим. элемент; лантаноидтарға жатады, ат. м. 164,93, ат. н. 67, балқу t 1470°С, қайнау t 2707°С, күмістей ақ түсті, менш. салм. 8,8 г/см3.

Гольмийді швед химигі П.Т. Клеве 1879 ж. ашып, оны Швеция астанасы Стокгольмнің (Holmіum) атымен атаған. Таза күйіндегі Гольмийді 1958 ж. неміс ғалымы В.Ноддак алған. Гольмий иттрий, диспрозий, эрбий сияқты элементтермен бірге иттрий минералдары құрамында кездеседі.

Гольмийді бұл металдардан ажыратып алу үшін олардың тұздарын ерітіп оны кристалдандырады, бұл процесс көп рет қайталанады. Гольмий үш валентті түрлі қосылыстар түзеді, қосылыстары парамагнитті. Оның радиоактивті изотопы (166Но) аналит. химияда радиоактивті индикатор ретінде, өнеркәсіпте арнайы шыны жасау үшін, т.б. қолданылады. [1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ энциклопедиясы