Григорий Никифорович Щерба

Щерба Григорий Никифорович (30.11.1914, Украина, Хмельницкий облысы Хмельницкий ауданы Книжковцы с. – 12.12.2001, Алматы қ.) – геология-минералдығы ғылымының докторы (1952), профессор (1961). Қазақстан ғылым академиясының академигі (1972). Қазақ КСР-iнiң еңбек сiңірген ғылыми қайраткерi (1963). Қазақ тау-кен және металлургия институтын (1937, қазiргi Қазақ ұлттық техникалық университеті) бiтiрген. «Қазтүстiметалбарлау» тресiнде аға және бас инженер (1937–48), Қазақстан ғылым академиясының Геология ғылымдар институтында аға ғылыми қызметкер, директордың орынбасары (1948–58), осы институтта бөлiм, лаборатория меңгерушiсi, бас ғылыми қызметкер (1958–2001) болған. 1951 ж. Нарын гранитоидтары бойынша докторлық диссертация қорғаған; кейін осы диссертацияның негізінде жазылған монографиясы («Геология Нарынского массива гранитоидов на Южном Алтае», 1957) жарық көрді. Щербаның Сарыарқаның металлогениялық және болжам картасы авторларының бiрi. Ол жер қыртысының түзiлуi мен дамуы теориясына жер қыртысының сатылық дамуы бағытын енгiздi. Ол Лениндiк (1958), Қазақ КСР-i (1972) және КСРО (1985) Мемлекеттік сыйлықтарының лауреаты. Еңбек Қызыл Ту, «Құрмет Белгiсi» ордендерiмен және медальдармен марапатталған. Негізгі ғылым еңбектері Орталық Қазақстанның және кенді Алтайдың фанитоидтар пефологиясы, сирек кездесетін металдар металлогениясы, жер қыртысынын сатылы дамуын зерттеу мәселелеріне арналған. Сарыарқаның алғашқы болжамдық-металлогениялық және пайдалы қазбалары картасы авторларынын бірі. 1960-1980 жылдарына мамандандырылған ғыл. кеңестің төрағасы, 340 ғыл. еңбектің, оның ішінде 28 монофа+фиянын авторы, 1 кен орнын ашты (Шалкия молибден кені). Еңбек Қызыл Ту, «Құрмет Белгісі» ордендерімен марапатталған. Лениндік сыйл.(1958), ҚазКСР Мемлекеттік сыйл. (1972), КСРО Мемлекеттік сыйлықтың (1985) лауреаты.

Шығармалары

• Формирование редкометальных месторождений Центрального Казахстана, А.-А., 1960;
• Геология и металлогения Успенской тектонической зоны, А.-А., 1967–69;
• Геотектоногены и рудные пояса, А.-А., 1970; Колонна преобразования земной коры, А.-А., 1975;
• Металогения Рудного Алтая и Калбы, А., 1984, (соавт.).