Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы

Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Буынаяқтылар Табы: Жәндіктер Сабы: Қатты қанаттылар‎ Тұқымдасы: Curculionidae Кіші тұқымдасы: Entiminae Тайпасы: Hyperini Тегі: Hypera Түрі: H. postica
Екі-есімді атауы
Hypera postica Gyllenhal, 1813
Синонимдері
Phytonomus variabilis

Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы, фитономус (Phytonomus varіabіlіs) – қатты қанаттылар отрядының бізтұмсықтылар тұқымдасына жататын қоңыз. Жоңышқа өсіретін жердің бәрінде кездеседі. Ұзындығы 4 – 6 мм, сұр қоңыр түсті. Дернәсілдерінің ұзындығы 8 мм-ге жетеді. Көктемде қоңыздар жаңадан өсіп келе жатқан жоңышқаның жапырағымен қоректенеді. Ұрғашысы жоңышқаның сабағын кеміріп кішкене қуыс жасайды да, жұмыртқаларын топтап сонда салады. Өсімталдығы өте жоғары; әрбір қоңыз 300 – 2500-ге дейін жұмыртқа салады. Жұмыртқадан шыққан дернәсілдер жапырақ бүршіктерінің ішіне еніп, қоректенеді. Екі рет түлеген соң олар төбе бүршіктен шығып, ашық түрде қоректенеді. Жапырақтың жұмсақ тінін түгелдей жеп, жүйкелерін ғана қалдырады. Дамыған дернәсілдер жапырақ бетіне піллә жасап, соның ішінде қуыршаққа айналады. Жас қоңыздары жаздың бас кезінде біраз уақыт жапырақтармен қоректенеді. Содан соң ыстық басталысымен топырақтың беткі қабатына еніп, жазғы ұйқыға кетеді. Жоңышқа жапырағының бізтұмсығы, негізінен, екінші және үшінші жылғы жоңышқалықтың бірінші орымын қатты зақымдайды. Күресу шаралары: жоңышқалықты ерте көктемде тырмалап, қоңыздар мен дернәсілдер ашық қоректенуге шыққан кезде арнаулы дәрмектер бүрку қажет.