Кеселтәрізділер
| Кеселтәрізділер | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Кеселтәрізділер
| ||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||
|
Кеселтәрізділер (лат. Varanoidea) - ірі кесірткелер туыстасы.[1]
Сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Алып қалдықтары - (ұзындығы 10 м дейін) плейстоценнен белгілі. Қазіргі кездегі В. дене ұзындығы 0,8 м ден 3 м дейін- (комод вараны - V. komodoensis - жердегі ең ірі кесіртке) - әдетте 1 м дейін. Басы ұсақ мүйізді түкшелермен қапталған. Дене қабыршақтары дөңгеленген- дөнес. Тілі ұзын-екі айырлы.
Таралуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазіргі кездегі туысы — варан- (Varanus)- 24 түрі Шығыс жартышарынын - (Мадагаскардан басқа) тропикалық - субтропикалық және қоңыржай белдеулерінде кездеседі. Жер бетінде- сирек жартылай бұталы тіршілік ететін жануар. Көпшілігі жақсы жүзеді және сүңгейді.
Қоректенуі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кесірткелер - жыландар - ұсақ сүтқоректілермен қоректенеді - құстардың ұясын бұзады; судың маңында тіршілік ететін түрлері бақа - балықтар - шаяндар - былқылдақденелілермен және т.б. қоректенеді. Жұмырткқа салушылар.
Адам үшiн мәні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Еті жеуге жарайды. Терісі аяқ киім және т.б. бұйымдар жасауға пайдаланылады. Жоғалу қауіпі бар Комодо кеселі - (Малай архипелагының -Комодо - Ринджа и Флорес аралдарында кездеседі) - ХТҚО-ның «Қызыл кітабына» енгізілген.
ТМД-да 1 түрі - сұр кесел - немесе зем-зем - (V. griseus) - дене тұрқы құйырығымен бірге 1,5 м дейін- жұмыртқасының саны 6-23 - Орта Азияның шөл далаларында кездеседі. КСРО-ның «Қызыл кітабына» енгізілген.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |