Кипарис тұқымдасы

Кипарис тұқымдасы (Cupressaceae) — қылқан жапырақтылар класының бір тобы. Кипарис тұқымдасы мәңгі жасыл, бір үйлі ағаш не бұта. Жапырақтары қабыршақ тәрізді, ал жас кезінде қылқан тәрізді, қысқарған сабақ ұшына шоқтанып не сабақ қолтығынан қарама-қарсы өседі. Кипарис тұқымдасының көптеген түрінің піскен бүрлері қатты, кейбіреуінікі жидек тәрізді етті, жұмсақ болады. 4 – 6 жылда жеміс бере бастайды. Кипарис тұқымдасының Еуропа, Азия және Солтүстік Америкада қоңыржай жылы аймақта 19 туысқа жататын 130 түрі бар. Қазақстанда арша туысына жататын 10 түрі өседі. Кипарис тұқымдасының ең көп тараған туысы – кипарис (Cupressus) туысы. Бұлар көбінесе ағаш (биіктігі 30 м-дей), сирек те болса бұта түрінде кездеседі. Кипаристің 15 – 20-дай түрі Еуропа, Азия және Солтүстік Америка құрлықтарының қоңыржай аймақтарында өседі. Діңінің жуандығы 50 – 60 см, 4 – 6 жылда жеміс бере бастайды. Қуаңшылыққа төзімді өсімтал өсімдіктер, 2 мың жылдай өсіп тұрады. Сүрегі хош иісті, зиянды жәндіктер онша зақымдай алмайды. Жеңіл, жұмсақ сүрегінен ағаш бұйымдарын, жиһаз жасайды. Кипарис тұқымынан, қалемшесінен және телу әдісімен көбейтіледі. Кейбір түрі әсемдік үшін де өсіріледі.