Кластер (деректер сақтау бірлігі)

Кластер (cluster) - 1) dos жүйесінде — диск кеңістігін бөлу кезіндегі оған жазылатын ең кіші көлемдегі мәліметтер бірлігі. Ол, әдетге, 512 байттан, бір немесе қатар орналасқан бірнеше диск секторларынан құралады. Кластерде әрбір мәліметтер бірлігі (том) үшін берілген секторлар саны тұрақты шама болады және бір кластер тек бір файлдың мөліметтерін ғана қабылдайды. Кластер көлемі кішірейген сайын әр файлдың соңында қалдырылатын бос орын шамасы да азаяды, бірақ әр кластерге файлдың орналасуы туралы қызметтік мәліметтер жазылатын болғандықтан, ол қызметтік ақпараттың жалпы көлемі ұлғаяды; иілгіш және қатқыл дискілер үшін — дискіде кеңістік бөлудің бірлігі. Кластер екі және одан да көп секторлардан тұрады. Операциялық жүйе файлды ондаған немесе кейде жүздеген, бірінен соң бірі орналасқан кластерге жазады. Файлдардың кластерде орналасуын қадағалау үшін файлдар орналасу кестесі пайдаланады; есептеу жүйелері үшін — кластер операциялық жүйемен қолданбаның өзіндік көшірмесімен жұмыс істейтін және басқа қорды бірлесе пайдаланатын екі немесе одан көп түйіннен тұрады; есептеу желілері үшін — топқа біріктірілген (ішінде абоненттер сақина төрізді байласқан) бірнеше шоғырлауын. Кластер бір орталыққа қосылған абоненттер санын арттыруға мүмкіндік береді; компьютерлер кластері — өзінің ішінде (оның арасында, сервердің біреуі жұмыс істемей қалған жағдайда да) жүктемені бөліп-үлестіретін жүйе. Жүмыс істеу уақыты өзінің ішіндегі осы қайта ұйымдастыруға кететін мерзімге ұзарады. Кластердің негізгі белгілері: көпмашиналық кешен; тұтас жүйе (пайдаланушы тұрғысынан қарағанда); кәміл сенімділік; ортақ файлдық жүйе; масштабтанулық; барлық жүйені бірыңғай басқару;
2) компьютер желілерінде — жоғары жылдамдықты байланыс арналарымен жалғасқан бірнеше компьютерден құралған жүйе. Абоненттер үшін мүндай кластер бір бүтін (жүйе) есебінде қарастырылады;
3) ортақ контроллері (жалғастыру құрылғысы) бар бірнеше құрылғылар тобы; 4) бірнеше секторлардан тұратын файлдарды жазуға сыртқы экранды қабықшамен қоршалып, диэлектрикпен қапталған бір өткізгішті өзегі бар кабель. Олар жоғары жылдамдықты терминалдарда және басқа да компьютер құрылғыларында пайдаланылады.
Пайдаланылатын магниттік дискідегі жад бірлігі. Ол операциялық жүйемен бөлінетін дискідегі жадтың блок тобын құрайды. Сыйымдылығы 360 кб жзне 720 кб дискеттерде екі сектор кластер болып саналады. Ал сыйымдылығы 1,2 мб және 1,44 мб дискеттерде өрбір кластер — бір сектор. Бір кластерге тек жеке файл немесе оның бөлігі жазылуы мүмкін. Сондықтан да кластер мәліметтерді орналастыру элементі ретінде қарастырылуы да мүмкін; 5) дискідегі секторлар тобы. Операциялық жүйе өрбір кластерге ерекше нөмір береді (мысалы, ғат 16 жүйесінде — 216 кластер). Кез келген файл бүтін сандардан тұратын кластер құрайды. Note: оперативтік жүйе кейбір кезде кластерді кластерде файл жоқ болса да (жоғалған кластер — lost cluster) пайдаланылатын деп белгілейді.

Кластер контроллер

Кластер контроллер (cluster controller) — 3270 терминал тобы мен мэйнфрейм арасына орналастырылатын, ibm компаниясы жасаған немесе онымен үйлесімді құрьлғы. Кластер контроллер sdlc хаттамасын немесе бисинхрондық қарым-қатынастың (bisynchronous communications) хаттамасын пайдалана отырып компьютер мен терминал арасындағы әрекеттестікті жасақтайды.

Кластерлеу индексі

Кластерлеу индексі (индекс кластеризации; clusterization) — хабарламалық мәліметтер базасында — жадтағы жазбалардың физикалық тізбегі осы индекспен анықталатын жазбалардың логикалық тізбегіне жуық болатындай етіп индекстелетін жазбалардың физикалық орналастырылуын басқаруға пайдаланылатын индекс.

Кластерлік көбейткіш

Кластерлік көбейткіш (кластерный множитель; cluster factor) — ntfs дерек жиындық жүйедегі кластердің мөлшері. Кластерлік көбейткіш — байт арқылы өлшенетін физикалық секторлардың саны (екінің белгілі бір дәрежесі).