Максим Максимович Ковалевский
Ковалевский Максим Максимович(27.08.1851, Харьков - 23.03.1916, Петроград) - орыс тарихшысы, юрист, социолог және этнограф, саяси қайраткер,Петербург Ғалымдар Академиясының академигі (1914). Харьков университетінің заң факультетін бітірді (1872). К .Берлин, Вена , Париж, Лондон қалаларында білімін жетілдірді. 1878 - 87 жылдары Мәскеу университетінің профессоры. Ковалевский құрамында К.А.Тимирязев, А.Г.Стлетов, В.О.Ключевский, Н.И.Стороженко, А.И.Чупров т.б. болған жас профессорлар арасында үлкен роль атқарды. Ковалевский патша өкіметі саясатына қарсы болғаны үшін Мәскеу университетінен шығарылды да, шетелге кетті. Шетелде өзінің ғылми - әдеби қызметін одан әрі жүргізіп, Париж Брюссель, Стокгольм, Оксфорд, Чикаго т.б. ірі қалаларда лекция оқыды. 1901 жылы Парижде қоғамдық ғылымдарының Орыс жоғары мектебін ұйымдастырушылардың бірі болды. 1905 жылы елге қайтып оралғаннан кейін Ковалевский Петербург университетінде, Политехнологиялық, Психоневрологиялық институттарда сабақ беріп, Ресейде алғаш ұйыдастырылған социология кафедрасының меңгерушісі болды. 1906 жылы 1 Мемлекеттік думаға, 1907 жылы Мемлекеттік кеңеске сайланды. Ковалевский Столыпиннің аграрлық реформасына қарсы күресіп, бұл реформа қара шаруаларды жаппай пролетарлық жолға түсіріп, әлеуметтік революция қаупін тудырады деп есептеді. Ол - "Ең ежелгі заманнан Эдуард III өлгенге дейінгі дәуірдегі ағылшын графтықтарындағы плициялық әкімшілік пен полициялық соттың тарихы" (1877), "Орта ғасырлардың аяғындағы Англиядағы қоғамдық құрылыс" (1880), "Қазіргі демократияның шығу тегі"(1-4 том,1895-97),"Кавказдағы заң және әдет ғұрып"(1-2 том 1890) т.б. көптеген еңбектердің авторы.
Дерек көздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы 1974 жыл,5 том, бас редакторы М.Қ. Қаратаев, 484 бет