Криосфера

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Криосфера (крио және сфера) – Жер шарының атмосфера, гидросфера және литосфера тоғысатын белдеміндегі мұзды қабаты. Орташа қалыңд. 10 км. К-ның жоғ. шегі полюстерде 8 шақырым, экватор маңында 17 км биіктіктен өтеді. Ешң төм. шекарасы жоғ. ендіктердегі аймақтарда 0,2 – 1 км, тропиктерде теңіз деңгейінен 6 – 6,5 км биіктікте жатады. Жер шарындағы мұздың жалпы көл. 30 млн. км3, оның 98%-ы құрлықта, 1,6%-ы жер астында, қалғаны атмосфера мен гидросфераға тараған. Құрлық бетіндегі мұздар, негізінен, биік тау бастарына жиналған. Қазақстан тауларында 2700 мұздықтар бар, олардың жалпы ауд. 2000 км². К. терминін поляк ғалымы А.Добровольский ұсынған (1923).[1][2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. "Қазақ энциклопедиясы"
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5