Кхондалар
| кхонд, куилока, куиенджа, куви, десия, донгрия, кутия | |
| Кхондалар | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
1,7 млн. (2008) | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Кхондалар (өз атауы – кхонд, куилока, куиенджа, куви, десия, донгрия, кутия)[1] Үндістандағы халық, Орисса, Бихар штаттарының кейбір аудандарын мекендейді. Антропология жағынан кхондалар аз ғана еуропалық аралас қара нәсілдің оңтүстік үндістандық тобына жатады.[2] Жалпы саны 1,7 миллион адам. (2008).[3]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Олар дравидтер отбасының куи және куви тілінде сөйлейді.[4] Кхонда тілдеріндегі кейбір кітаптар латын әріптерімен, басқалары ория жазуымен басылған.
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дәстүрлі нанымдарды ұстанады.[5] Таяу уақытқа дейін алғашқы рулық қарым-қатынас едәуір сақталып келген таулы өңірдегі кхондалар анимистік дінді, ал жазық жерді мекендейтіндері индуизм дінін ұстанады.
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі кәсібі - қолмен атқарылатын егіншілік, аңшылық, балық аулау және терушілік. Кхондалардың басым көпшілігі ірі жер иелеріне жалданып еңбек етеді, шахталар мен кеніштерде жұмыс істейді.[6]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
19 ғасырдың ортасына дейін кхондаларда адамды құрбандыққа шалу салты болған. Кейін келе адам орнына мал шалатын болды. Кхондалар әр алуан әлеуметтік топқа, касталарға бөлінеді. Аталық рулар (кламбу) және кіші ру топтары (мута) болып бөліну сақталған. Рудың басында бас діни қызметкерлер (мандалалар) тұрады. Неке патрилокальды.
Ауылдары бірнеше ұзын үйлерден тұрады, ортасында құрбандық шалатын алаңы мен үйленбеген жастарға арналған үйлер қоршаумен қоршалған. Сабан немесе пальма жапырақтарымен жабылған ағаштан жасалған тұрғын үйлері бар.
Ерлер киімі — алды-артқы жағы кестелі алжапқыштары бар таңғыш мата, әйелдер киімі — жамбасқа оралған кестелі мата. Ерлер де, әйелдер де көптеген әшекейлер тағады.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Современная энциклопедия - кхонд http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/khond
- ↑ «Қазақстан» энциклопедиясы
- ↑ Большая российская энциклопедия https://bigenc.ru/ethnology/text/2126388 Мұрағатталған 5 қыркүйектің 2022 жылы.
- ↑ Современная энциклопедия КХОНД https://rus-modern-enc.slovaronline.com/5883-%D0%9A%D0%A5%D0%9E%D0%9D%D0%94
- ↑ Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BA%D1%85%D0%BE%D0%BD%D0%B4
- ↑ a b народы мира / Кхонд http://www.etnolog.ru/people.php?id=KHON
