Мамандану

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Мамандану - шаруашылықтың негізгі саласы. Аудан көлеміндегі басқа салалар негізгі маманданған саланың дамуына қосымша әсер етеді. Мысалы, Солтүстік Қазақстанда маманданған салалардың біріне егіншілік жатады. Бұл саланы интенсивті дамыту үшін техника шығаратын өндіріс саласымен байланыс орнату тиімді, яғни шаруашылыққа Павлодар Трактор зауыты шығаратын трактор қажет.Қосымша салаларға химия өнеркәсібі салаларын жатқызуға болады. Бұл әр түрлі өнеркәсіп салаларының қалдықтарын пайдалана отырып, жаңа өнім түрлерін шығарады немесе электр қуатын береді.Аудан экономикасының дамуына еңбек ресурстарының бөлінуі де әсер етеді. Мысалы, ауыр өнеркәсіпте көбінесе ер адамдар жұмыс істесе,әйел адамдарды жұмыспен камтамасыз ету үшін жеңіл және тамақ өнеркәсібін, яғни қызмет көрсету салаларын дамыту кажет.Бұл салалар аудан халқын тамақ өнімдерімен, мәдени-тұрмыстық қажеттіліктермен қамтамасыз етеді. Бұларды қызмет көрсету саласы дейміз.Кез келген экономикалық аудан маманданған, қосымша және қызмет көрсету салаларын қамтиды. Бұл салалар аудан аумағындағы ресурстарды (жер, еңбек, энергетикалық, су, шикізат, көлік түрлері) біріктіре отырып пайдаланады.Соның нәтижесінде аудан көлемінде ерекше дамыған кешенді шаруашылық пайда болады. Аумақтың халық шаруашылығын тиімді пайдалану формасының ұйымдастырылған түріне өнеркәсіп тораптары және аумактық өнеркәсіп кешендері жатады (АӨК). АӨК аймақтық өнеркәсіптің өзегі болып есептелінеді. АӨК белгілі бір өнім түрлерін шығару үшін ірі өндіріс орындарына жақын орналасқан кәсіпорындармен өндірістік бағытта байланысады.АӨК - мемлекетіміздің халық шаруашылығында материалдық және еңбек ресурстарын тиімді пайдалануға мүмкіншілік береді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық /В. Усиков, Т. Казановская, А. Усикова, Г. Зөбенова. 2-басылымы, өңделген. - Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-934-7