Мамыр қынжыгүлі

Мамыр қынжыгүлі
Convallaria majalis
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер (unranked) Monocots Сабы: Asparagales Тұқымдасы: Лалагүлдер Тегі: Convallaria Түрі: C. majalis
Екі-есімді атауы
Convallaria majalis L., 1753

Мамыр қынжыгүлі немесе Мамыр інжугүлі (Меруертгүл, лат. Convallária majalis) - Лалагүлдер тұқымдасының көпжылдық шөптес өсімдігі.

Биологиялық сипаттамасы

Мамыр қынжыгүлі

Тамырсабағы қалың емес, қазы қауырсынның қалыңдығынан үлкен емес. Тамырлары жеңішке.

Көбіне екі немесе үш үлкен эллипс пішінді жапырақтардың арасында ірі бүршік орналасады.

Сабағында шашақ гүлшоғырында 6-20 майда хош иісті гүлдер орналасады. Гүлдері көбіне бірыңғай қарап тұрады. Мамырмен маусымның арасында гүлдейді.

Гүл Формуласы: 12px $\ast P_{(3+3)}\;A_{3+3}\;G_{({\underline {3}})}$.

жемісі  — қызыл шартәрізді жидек, 6-8 мм. Маусым- шілдеде жеміс салады.

Таралуы

Қазақстанда сирек кездесетін түр, таралу аймағының оңтүстік шекарасында орналасқан. Орал облысының тек солтүстік бөлігінде кездеседі. Небары оқшауорналасқан 6 жерден белгілі: Ақсуат, Петрово, Жайық маңы, Кирсанова, Аманкелді сайы мен Жайық өзенінің оң жағалауы(Орал қаласы мен Ақжайық елді мекені арасы). Қазақстан жерінен тыс Еуропаның орманды аймақтарында (Қырым мен Кавказды қосқанда) таралған.Емен-қарағашты және басқа жапырақты ормандарда, орман шетінде, бұталар арасында өседі. Саны орман көлемінің қысқаруына және гүлдеп тұрған өсімдіктерді жаппай жинау әсерінен азайып отыр. 1947 жылы Н.В.Павлов Жайық өзені аңғарындағы мамыр қынжыгүл қоры Қазақстанның дәрілік мұқтажын қамтамасыз етуге толық жетеді деп жазған болатын. Өт тартымды және көпке мәлім сәндік өсімдіктің гүлдеу кезеңі ұзақтау - 15-20 күнге созылады. Мәдени түрде төзімді, тамырсабағының кесіндісімен оңай көбейеді. Табиғи популяциялары жағдайын бақылап, қорғауды қажет етеді.

Галерея

• 
  Өсімдіктің жас көшеттері. Германия
• 
  Емен орманындағы қынжыгүлдер. Франция
• 
  Қынжыгүл жемісі
• 
• 

Дереккөздер

• "Қазақстан өсімдіктер әлемі асыл қазынасы" энциклопедиясы
• “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
• Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Мамыр қынжыгүлі