Манчестер Юнайтед

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Англия Манчестер Юнайтед
Толық атауы

Manchester United Football Club

Лақап аттары

Red Devils (Қызыл сойқандар)[1], The Reds (Қызылдар)[2]

Құрылған жылы

1878 жылы Newton Heath LYR F.C. атында

Стадионы

Олд Траффорд

Сыйымдылығы

75,957

Иесі

Америка Құрама Штаттары Малкольм Глейзер

Атқарушы директоры

Ұлыбритания Эд Вудвард

Бас жаттықтырушы

Эрик тен Хаг

Капитаны

Англия Гарри Магуайр

Рейтингі

7-ші орын — УЕФА рейтингісі бойынша[3]

Сайты

manutd.com

Жарыс

Премьер-лига

2020/21

2

Формасы
Форма
Негізгі
форма
Форма
Қонақтық
форма
Форма
Резервтік
2021/22
Бұл үлгіні: көру • талқылау • өңдеу

«Манчестер Юнайтед» футбол клубы (ағылш. Manchester United Football Club; ағылшынша айтылуы [ˈmæntʃɛstə ju:ˈnaɪtɪd]) — Үлкен Манчестер графтығына (феодалдық иелік) кіретін Стретфорд қаласының ағылшын кәсiби футбол клубы. 1878 жылы алғаш құрылған кезінде атауы «Ньютон Хит (Ланкашир энд Йоркшир Рейлуэй)» болған, кейінірек 1902 жылы «Манчестер Юнайтед»-ке өзгерді. Әлемдегi ең әйгiлi футбол клубтарының қатарына кіреді.[4] 1992 жылғы ағылшын Премьер-лигасының негізін салған клубтардың бірі.[5]

«Манчестер Юнайтед»-тің жергілікті стадионы — «Олд Траффорд» — 1910 жылы ашылған болатын. «Олд Траффорд» Англиядағы Уэмблиден кейiнгі ең iрi футбол стадионы болып табылады және бұл стадионға 76 мыңға тарта көрермен сыйады.

«Манчестер Юнайтед» жеңімпаздар лауазымының саны бойынша, ең табысты ағылшын клубтарының бірі болып табылады. 1986 жылдың 27 қарашасында команданы сэр Алекс Фергюсон қолға алуынан бастап, «Манчестер Юнайтед» 27 трофейлерді ұтып, соңғы 20 жылда - Англия футболының ең табысты клубы болып саналады[6]. 2012/13 маусымында «Юнайтед» рекордтық 20-шы рет Англияның жоғарғы дивизионындағы чемпионатын жеңіп алды. 1968 жылы «Манчестер Юнайтед» «Бенфика» португалдық футбол клубын финалда ұтып (4:1), Еуропа чемпиондарының кубогын ұтқан бiрiншi ағылшын клубы болып табылады.[7] 1999 жылы «Манчестер Юнайтед» мюнхендік «Баварияны» финалда ұтып (2:1), Еуропа чемпиондарының кубогын екінші мәрте жеңіп алады.[8] 2008 жылы «Манчестер Юнайтед» лондондық «Челсиді» финалда ұтып, Чемпиондар лигасын тағы бір мәрте ұтып алды.[9] Сонымен қатар, «Манчестер Юнайтед», Арсеналмен бірге, Англия Кубогінің рекордсмен жеңімпазы болып табылады (11 мәрте жеңімпаз).[10]

«Манчестер Юнайтед» қазіргі кездегі әлемнің ең табысты футбол клубтарының үштігіне кiредi.[11] 2012 жылдың сәуiрiнде Forbes журналы клубты $2, 235 миллиардқа бағалады (£1,43 миллиард).

Команданың бас жаттықтырушысы, нидерландтық маман, Луи ван Галь тағайындалды. 2014 жылдың жаз маусымында, клубтан Неманья Видичтің кету себебімен, Уэйн Руни құрама капитаны болып алмастырылды.

Тарихы

Толық мақалалары: «Манчестер Юнайтед» (1878—1969) тарихы және «Манчестер Юнайтед» (1969 жылдан бастап) тарихы

Ерте мерзім (1878—1945)

1892 жылғы «Ньютон Хит»
1905/06 мерзімінің басындағы «Манчестер Юнайтед». Екінші дивизиондағы 2 орын ұстап, Бірінші дивизионға өтті.

Клуб 1878 ж. Манчестердегі теміржолшы-жұмысшылар тобының «Ньютон Хит (Ланкашир энд Йоркшир Рейлуэй)» (ағылш. Newton Heath L&YR F.C) атымен ұйымдастырылды.[12][13] Клубтың формасы жасыл және алтын түстен тұрған.[13] 15 жыл бойы команда жартылай бұзылған «Норт Роуд» кішкентай алаңында ойынын көрсетіп, 1893 жылы Клейтондағы «Бэнк Стрит»-ке көшіп кетті. Одан бір жыл бұрын клуб теміржолшылар стансасынан бөлініп, тәуелсіз болып, Футбол лигасына қосылды.[14][15] Клубтың хатшысы мәртебесі құрылып, бас атынан «Ланкашир энд Йоркшир Рейлуэй» қосымшасы алып тасталынды. Клуб «Ньютон Хит» болып аталынды. 1902 ж. команда 2500 фунт шамасында қарызға түсіп, банкрот шағында болады. «Бэнк Стрит» стадионы сот жасауылымен жабылған.[16] Жабылу сәтінен клубты сол кездегі көрнекті инвестицияны қоcқан, Манчестердің сыра жасайтын зауытының басқарушысы Джон Генри Дейвис құтқарды.[12][17] 1902 ж. 26 сәуірде клуб атын өзгертіп, ресми түрде «Манчестер Юнайтед» деп аталды. Бір уақытта клуб формасының түсі жасыл және алтыннан қызыл және ақ түстерге ауысты.[13].

1903 ж. клуб хатшысы ретінде Эрнест Мангнэлл тағайындалды. Соның басқаруымен 1906 ж. «Манчестер Юнайтед» Бірінші дивизионге ауысып, 1907/08 мезгілінде өзінің бірінші чемпиондық мәртебесін жеңіп алды.[18] Бұл кезеңде «Манчестер Юнайтедқа» көршілес «Манчестер Ситиден» Билли Мередит, Сэнди Тернбулл және тағы басқа ойыншылар өтіп, команданың маңызды ойыншыларына айналды.[19] 1908 ж. «Манчестер Юнайтед» өзінің тарихындағы бірінші Англияның Суперкубогын ұтып,[20] ал 1909 жылы — өзінің бірінші Англия Кубогін ұтып алды.[21] 1910/11 мерзімінде «Манчестер Юнайтед» өз тарихындағы екінші мәрте Бірінші дивизионның чемпионы болды. Сол мезгілде клуб өзінің жаңа «Олд Траффорд» стадионына көшті.[19][22] Соңғы он жылдықта «Манчестер Юнайтед» бірде бір рет жаңа трофейлерді ұта алмады. Ал 1922 ж. Екінші дивизионға ұшып кетті.[23] 1925 ж. «Манчестер Юнайтед» Бірінші дивизионға қайта келгенімен, турнирдың бірінші жартысына ғана таласып, 1931 жылы Екінші дивизионға қайта ұшты. Екінші дүниежүзілік соғысының алдындағы сегіз жыл арасында «Манчестер Юнайтед» дивизиондардың арасында көшіп жүрді. Ал 1934 жылы өзінің тарихындағы ең төменгі сатысын ұстады — Екінші дивизионның 20 орны.[24] Соғыстың алдындағы 1938/39 мерзімді клуб Бірінші дивизионның 14 орнында аяқтады.[19]

Басби заманы

1955 жыл, Даниядағы «Басби сәбилері»
«Басби сәбилері» өзінің соңғы ойынының алдында
1958 жылы авиаапатта қайтыс болғандардың құрметіне арналған «Олд Траффорд» стадионындағы мемориалды тақтасы.
Әйгілі «үштікке» арналған ескерткіш. «Манчестер Юнайтед»: Бест, Лоу және Чарльтон

1945 жылы «Манчестер Юнайтед» бас жаттықтырушы Мэтт Басби тағайындалды. Басби және оның көмекшісі Джимми Мерфи басқаруында клуб чемпионатта үш мерзімде екінші орынды ұстап тұрды: 1946/47, 1947/48 және 1948/49, ал 1948 жылы Англия Кубогін ұтып алды.[25] 41 жыл бұрынғы соңғы триумфынан кейінгі 1951/52 мерзімде «Манчестер Юнайтед» Бірінші дивизионның титулын ұтып алды.[26] Осы кездегі құраманың ойыншылардың жасы асып, Басби Негізгі құрамаға жастар құрамасынан ойыншыларды тарта бастады: Роджер Берн, Билл Фоулкс, Марк Джонс, Деннис Вайоллет. Жетістік бірден келе қойған жоқ: 1952/53 мерзімде жаңаланған Басби командасы 8 орынды ғана иеленді, бірақ та 1955/56 мерзімде «Манчестер Юнайтед» Англия чемпионы болды. Команданың орта жас шамасы 22 жасқа теңелді.[27] Ол кездегі клубтың жас түлектерін баспасөздерде «Басби сәбилері» деп атады. 1956/57 мерзімде «Манчестер Юнайтед» қайтадан чемпионатты ұтып, сонымен қатар Еуропаның басты клубттық турнирде қатысқан Англияның бірінші клубы болып, Англия Кубогінің финалы мен Еуропа чемпиондарының кубогының полуфиналына жетті.[28]

1957/58 мерзімінде, Белградтағы «Црвена Звезда» клубымен ойнаған Еуропа чемпиондар кубогының матчынан кейін, 1958 жылы 6 ақпанда Мюнхен аэропортында «Манчестер Юнайтед» ойыншыларының ұшағы апатқа ұшырады. Авиаапат сегіз ойыншылардың өмірін алып қалды: Джефф Бент, Роджер Берн, Эдди Колман, Дункан Эдвардс, Марк Джонс, Дэвид Пегг, Томми Тейлор және Лиам Уилан. Сонымен қатар апатта 15 пассажир жан тапсырды, оның ішінде клубтың жаттықтырушы штабының мүшелері Уолтер Крикмер, Берт Уолли және Том Карри болды.[29][30] Мэтт Басби өте ауыр жарақат алды, алайда үш айдан кейін клубтың басшылығына қайтты. Көбінің таңырқауына қарай, 1958 жылы негізгі құрамасынан айырылған «Манчестер Юнайтед» Англия кубогының финалына өтті, алайда «Болтоннан» жеңіліс тапты. Мерзімнің соңында Еуропа чемпиондар кубогының тізіміне УЕФА екі клубты Англия футбол ассоциациясына ұсынды. Олар Англия чемпионы «Вулверхэмптон Уондерерс» және авиапаттың құрбандарының құрметіне байланысты «Манчестер Юнайтед» болды, алайда Футбол ассоциациясы ұсынысты қабылдамады.[31][32] 1958/59 мерзімінде «Манчестер Юнайтед» чемпионатты 2 орында аяқтады.[26]

1960 жылдар басында Басби команданы қайта құруға кірісті. Олардың бірі Денис Лоу және Пэт Креранд болды, сонымен қатар Басби жас талантты ойыншыларды іздестіру және тәрбиелеуді ұмытпады. Соның ішіндегі ең танымалысы Белфаст Джордж Бест болды. Қайта құрылған Басбидің жас командасы 1963 жылы Англия кубогын ұтты, алайда Бірінші дивизионда 19 орында аяқтады.[33] 1963/64 мерзімде «Манчестер Юнайтед» чемпионатта 2 орынды иеленді, ал 1964/65 және 1966/67 мерзімдерде Англия чемпионы болды. 1968 жылы «Манчестер Юнайтед» Еуропа чемпиондар кубогының финалына шығып, финалда «Бенфиканы» ұтып, бұл турнирды ұтқан Англияның бірінші клубы болып тарихта қалды. «Манчестер Юнайтед» үш ойыншысы «Алтын доп» сыйлығының иегерлері: Бобби Чарльтон, Денис Лоу және Джордж Бест.[34] 1969 жылы Мэтт Басби бас жаттықтырушы орнын резервттік команданың жаттықтырушысы және де команданың бұрынғы ойыншысы Уилф Макгиннеске тапсырып футбол жатықтыру мансабын аяқтады.[33]

1969—1986

1960-1970 жылдардағы «Манчестер Юнайтед» логотипі.

Макгиннесс басқармасында «Манчестер Юнайтед» 1969/70 мерзімде 8 орынды ғана иеленді, және 1970/71 сәтсәз мерзімінен кейін Макгиннесс орнын босатып, резервистерді жаттықтыруға оралады. Басби бас жаттықтырушы қайтадан болуға келісімін беріп, алайда 1971 жылы 6 айдан кейін біржолата клубты тастады.[35] Сол кезде Басбимен бірге тәжірибелі Нобби Стайлз және Пэт Креранд сияқты ойыншылар мансабын тоқтатты.[36] «Манчестер Юнайтед» бас жаттықтырушысы Фрэнк О’Фаррелл болып тағайындалды. Ол Макгиннесс сияқты бас жаттықтырушы орнынан жарты айдан кейін босатылды, алайда соңғысына қарағанда құраманы күшейту үшін жаңа ойыншыларды сатып алды. Оның ең маңызды жасалған сатылымы «Абердиннан» 125000 фунтқа алынған Мартин Бакен болды.[35] 1972 жылдың соңында клубтың бас жаттықтырушысы «Док» лақапатымен танымал Томми Дохерти тағайындалды.[37] Ол «Манчестер Юнайтедты» 1972/73 мерзімінде ұшып кетуден сақтап қалды, алайда келесі 1972/73 мерзімінде клуб Екінші дивизионға ұшып кетті.[35] Бұл кезде «жұлдызды трио» атты Бест, Лоу, Чарльтон ойыншылары мансабтарын аяқтады. Олардың орнына Лу Макари, Стюарт Хьюстон және Брайан Гринхофф алынды, бірақ олар клубтан кеткен аңызды ойыншыларымен тең келе алмады.[38] 1974/75 мерзіміндегі қорытындысымен «Манчестер Юнайтед» Бірінші дивизионға қайта келіп, 1976 жылы Англия кубогының финалында «Саутгемптоннан» жеңіліс тапты. Бір жылдан кейін «Манчестер Юнайтед» 1977 жылы «Ливерпульды» финалда 2:1 есебімен ұтып, Англия кубогын ұтып алды.[39] Өзінің табысына және жанкүйерлердің арасындағы беделдішіне қарамастан, Дохерти клуб физиотерапевтың әйелімен болған романы әшкерелгеннен кейін, бас жаттықтырушы орнынан босатылды.[35][40]

1977 жылдың жазында Дохертиді бас жаттықтырушы орнында Дейв Секстон алмастырды. Секстон командамен еш бір титулдарды ұта алмағаны үшін, 1981 жылы орнынан босатылды.[41] Секстонды экстравагантты және публикалық имиджі жаттықтырушы жұмысына айқындалған, харизматикалық Рон Аткинсон алмастырды.[42] Ол жұмысына кірісуімен «Вест Бромвичтан» Брайан Робсонды сатып алып, британдық трансфер рекордын жаңартты. Сонымен бірге Аткинсон Йеспер Ольсен, Пол Макграт және Гордон Стракан ойыншыларын жазып алып, жастар құрамының қатарындағы Норман Уайтсайд және Марк Хьюз ойыншыларын негізгі құрамаға кіргізді.[41] Аткинсон басқармасында «Манчестер Юнайтед» 1983 және 1985 жылдарында екі мәрте Англия кубогын ұтып алды. 1985/86 мерзімде чемпиондық титул күресінде «Манчестер Юнайтед» фаворит болып, чемпионаттың 10 мәрелік матчтарын ұтып және қазан айында соңғы куғыншыларын 10 ұпайға озып тұрған, алайда бастапқы физакалық формасын жоғалтып, турнирді 4 орынмен аяқтады. Келесі мерзімде команда керекті кондицияны жинай алмай, 1986 жылдың қарашасында Бірінші дивизионнан ұшқалы тұрған еді. Аткинсон орнынан босатылып, оның орнына шотландық маман Алекс Фергюсон тағайындалды.[41][43].

Алекс Фергюсон дәуірі

1986 жылдан бастап «Манчестер Юнайтедтың» бас жаттықтырушысы - Алекс Фергюсон
«Манчестер Юнайтед» және «Арсенал» арасындағы ойын
«Манчестер Юнайтед» және «Вест Хэм» арасындағы ойын
Англия футболының тарихындағы ең көп титул ұтқан ойыншысы - Райан Гиггз[44]

Алекс Фергюсон бірінші мерзімінің басқармасында «Манчестер Юнайтед» чемпионатты 11 орында бітірді.[45] Келесі 1987/88 мерзімде «Манчестер Юнайтед» екінші болып аяқтағанмен, одан кейінгі мерзімде бұл көрсеткішті қайталай алмады.[46] 1990 жылдың басында Фергюсон, ұзақ жеңіссіз өткізген матчтары үшін, орнынан босатылу шағында болды. Алайда Англия Кубогінде жақсы көрсеткіштері және финалда «Кристал Пэласты» ұтқаны үшін, Фергюсон өз орнын сақтап қалды.[47][48] 1990/91 мерзімде «Манчестер Юнайтед» Футбол лигасының кубогының финалына шығып, Рон Аткинсон клубы «Шеффилд Уэнсдейдан» жеңіліс тапты. Сол мерзімде «Манчестер Юнайтед» Кубок иегерлерінің кубогын және Еуропа суперкубогын ұтып алды.[49] Келесі мерзімде клуб қайта Кубог лигасының финалина жетіп, бұл жолы «Ноттингем Форест» клубын ұтты.[50] 1991 жылдың жазында командаға даниялық қақпашы Петер Шмейхель өтіп, чемпионаттың 1991/92 мерзімінде 17 «құрғақ матчтарды» өткізіп, «Манчестер Юнайтедтың» «Лидстан» кейінгі 2 орынды иеленуге көмектесті.[51] 1992 жылы клуб 1,2 млн. фунтқа Эрик Кантона́ны сатып алды. Харизматикалық француздың клубқа өтуі, команданың көрсеткішіне әсерін тигізді: 1992/93 мерзімде «Манчестер Юнайтед» 1967 жылдан кейінгі бірінші чемпиондық титулын ұтып алды.[49] 1993 жылдың шілде айында «Ноттингем Форесттан» ирландық Рой Кин жартылай қорғаушысы өтіп, клуб тарихындаңы әйгілі ойыншы қатарына қосылды.[52] 1993/94 мерзімде «Манчестер Юнайтед» өз тарихындағы алғашқы рет дубльды ұтып алды: Премьер-лигасы мен Англия кубогы.[49] 1994/95 мерзімі команда алдыңғы көрсеткіштеріне жете алмағаннан кейін, Фергюсон негізгі ойыншыларды сатып жіберіп (Марк Хьюз, Пол Инс және Андрей Канчельскис), оларды «Манчестер Юнайтед» жастар акдемиясының ойыншыларымен алмастырды (олардың ішінде Дэвид Бекхэм, Пол Скоулз, Гари және Фил Невилл, Ники Батт). Жаңаланған жас «Манчестер Юнайтед» 1995/96 мерзімде қайтадан «дубльды» ұтып алды.[49] Сти Брюс командадан кеткеннен кейін, 1996 жылы команданың жаңа капитаны Кантона болып сайланды. Ол 1996/97 мерзімде команданы кезекті чемпиондыққа алып келіп, мерзімнің аяқталар сәтінде аңдаусызда мансабының тоқтататынын жариялады.[53] Француз форвадын алмастыру үшін Тедди Шерингем саиып алынды. Ал «7» санының футболкасы Дэвиду Бекхэмға ауысты. 1998/99 мерзімі клубтың тарихындағы ең табыстысы болды: «Манчестер Юнайтед» бір мерзімнің ішінде «треблды», Премьер-лигасы, Англия Кубогі, Чемпиондар лигасын жеңген бірінші Англия клубы болды.[54] «Манчестер Юнайтед» соңғы турда «Тоттенхэм Хотспурды» 2:1 есебімен ұтып, Премьер-лигасының чемпиондық титулын жеңіп алды.[55] Англия Кубогінің финалында «қызыл сайтандар» «Ньюкаслды» 2:0 есебімен жеңді.[56] Семпиондар лигасының финалында «Манчестер Юнайтед» соңғы қосылған минуттарда мюнхендік «Баварияны» 2:1 есебімен ұтты.[8][54] Осы жеңістерден кейін Алекс Фергюсон, футболға зор еңбегін сіңіргені үшін, рыцарь мәртебесін иеленді.[57] Трииумфалды мерзімінің аяқталар шағында клуб бразильдық «Палмейрас» клубын ұтып, Халықаралық континенттер кубогын ұтып алды.[58]

1999/2000 және 2000/01 мерзімдерінде «Манчестер Юнайтед» Премьер-лиганы ұтқанымен, еуропа сахнасында ондай жетістіктеріне жете алмады.[59] 2001/02 мерзімін команда 3 оында аяқтағанмен, келесі мерзімде Премьер-лиганы қайтадан жеңіп алды. «Манчестер Юнайтед» соңғы жетістіктерінен кейін төрт жыл шамасында бірде-бір титулды ұта алмады. 2004 жылы клуб Англия кубогын ұтып алды. Англия чемпиондарының титулы «Олд Траффордқа» 2006/07 мерзімінің қорытындысында ғана қайтып келді. 2007/08 мерзімінде «Манчестер Юнайтедқа» Премьер-лиганы және Чемпионов лигасын ұтып, «еуропалық дубльды» жеңіп алды.[60] 2008/09 «Манчестер Юнайтед» шетінен үшінші рет Премьер-лиганы ұтып алды. Сонымен қатар Футбол лигасының кубогы мен Әлем клубтарының чемпионатын жеңді.[60] 2009 жылдың жазында мадридтық «Реалға» Криштиану Роналду рекордтық 80 млн. фунт сомасына сатылды.[61] 2010 жылы «Манчестер Юнайтед» «Астон Вилланы» финалда ұтып, өз тарихында бірінші рет кубтық турнирде өз титулын сақтай алумен қатар, Футбол лигасының кубогын ұтып алды.[62] 2010/11 мерзімде «Манчестер Юнайтед» өз тарихындағы 19 чемпиондық титулды, бұл көрсеткіштен «Ливерпульды» озып, Англия футбол тарихындағы ішкі турнирлеріндегі ең табысты клуб болды.[63][64][65]

Клуб формасының түсі, формасы, эмблемасы

Форма
1878—1886
Форма
1888—1890
Форма
1896—1902
Форма
1903—1907
Форма
1922—1927
Форма
1980—1984
Форма
1984—1986
Форма
1986—1988
Форма
1988—1990
Форма
1990—1992
Форма
1992—1994
Форма
1994—1996
Форма
1996—1998
Форма
1998—2000
Форма
2000—2002
Форма
2002—2004
Форма
2004—2006
Форма
2006/07
Форма
2007—2009
Форма
2009/10
Форма
2010/11
Форма
2011/12
Форма
2012/13
Форма
2013/14
Форма
2014/15

2014/2015 маусымындағы формалары

Форма
Негігі формасы
Форма
Қонақтық формасы
Форма
Резервтік формасы

Клуб «Ньютон Хит» атында болғанда әр түрлі түсте ойынын көрсеткен, соның ішіндегі әйгілі түсі 1878 - 1892 және 1894-1896 жылдардың сары-жасыл жейделері. «Ньютон Хит» формасының басқа комплектісі қызыл- ақ түстерімен (1892—1894) және түгел ақ түсінен (1896—1902) тұрып, екі комплектісі де көк шортыдан тұрды.[66] 1902 жылы клубтың аталуы «Манчестер Юнайтед» болып ауысқаннан кейін, клубтың түстері қызыл жейделеріне, ақ шортысына және қара шұлыққа ауысып, «Манчестер Юнайтед» ойынының стандарт комплектісі болып қалыптасты. Ең әйгілі ережеден ерекше болған формасы 1909 жылғы Англия кубогының финалында «Бристоль Ситиге» қарсы шыққан қызыл лентамен құралған «V» әрпінен тұрған ақ түсті формасы болды.[67][68] Бұл дизайн 1920 жылдары қайта жаңарған. 2009/2010 мерзімінде «Олд Траффорд» ойынына 100-жылдығына байланысты меншікті және қонақтық клубының формасына «V» әрпі қайта жаңарды.[69][70]

«Манчестер Юнайтедтың» дәстүрлі түсіндегі Райан Гиггз және Федерико Македа

Қонақтық формасының негізінде көбінесе ақ жейделер, қара шортысы және ақ шұлықтан тұрды, алайда кей кездері ерекшеліктері болып тұрды. Мысалы, 1903-1916 жылдарда команда ақты-көкті жейделерінде өнерін көрсетсе, 1994-2003 жылдары қара жейделерінде шығып, 2000 жылы горизонтальды күміс жолақтардан тұрған қаралы көк формасымен ойнады.[71] Ең танымал қонақтық комплектерінің бірі 1995/96 мерзіміндегі түгел сұр түсінен тұрған формасы болды. «Манчестер Юнайтедтың» бұл формасымен бірде-бір ойындарды ұта алмағаны үшін, олардан бас тартуға мәжбүр етті. «Саутгемптон» және «Манчестер Юнайтед» арасындағы ойынының үзілісінде, клубтың 3:0 ұтылып тұрғаны үшін, форманы ақты-көкті түске ауыстырға шешім қабылданды, алайда матч «Манчестер Юнайтедтың» 3:1 есебінің жеңілісімен аяқталды. Футболистердің айтуы бойынша, сұр түс көзге түсерліктей бола алмады, сонымен команда ісінің тиімділігіне нашар әсерін тигізді.[72][73]

1973-1998 жылдардағы «Манчестер Юнайтед» эмблемасы

«Манчестер Юнайтед» үшінші резервтік формасы 1968 жылы УЕФА чемпиондар лигасын ұтқан құрметіне орай дәстүрлі көк түс болып келеді.[67][74]

Қазіргі кезде «Манчестер Юнайтед» негізгі формасы ақ жағалы қызыл жейдеден тұрады. Клуб логотипі жейденің сол жағында, ақ түсті Nike логотипі оң жағында, ақ түсті Aon логотипі жейденің орта жағында тұрады. Бұл жейде қызыл жолақты шорты мен жілікшіктегі қызыл шевронды қара шұлықты комплектісінен тұрады.[70] Ағымдағы қонақтық формасы — иықтағы қызыл және қара жолақтан тұратын ақ түсті болса, шортысы қара түсті болып келеді. Үшінші формасы — бүйір мен мойын жақтарында көк жолақтан тұратын және жейде ортасындағы көк шевронды қара жейде. Жаға қызыл түсті жамаудан тұрады. Жағаның артқы жағында MUFC әріптері орналасқан. Клуб логотипі жейденің үстіңгі сол жағында ақ түсінің өрісінде орналасқан.[75][76]

«Манчестер Юнайтед» логотипі бірнеше рет ауысқанмен, негізгі тұлғасы бір қалпында қалып өзгермеді. Клуб эмблемасының дизайны Манчестер қаласының елтаңбасында негiзделген. Эмблемадағы сайтан команданың «қызыл сайтандар» лақапатына негізделген. Бұл лақапатты Мэтт Басби 1960 жылдары «Солфорд Сити» регби клубының атына негізделіп алған.[77] 1960 жылдардың соңында клуб бағдарламаларында және бөкебайларда сайтан пайда бола бастаса, 1970 жылы ресми қолында үшашалы жезлді ұстаған сайтан қалыптасты.[78] 1998 жылы логотип тағыда өзгерді: ендігі жағдайда эмблемадан Football Club сөзі жоғалды.[79]

Стадион

Толық мақалалары: Норт Роуд (стадионы), Бэнк Стрит (стадионы), және Олд Траффорд
«Олд Траффорд» стадионының іші
«Олд Траффорд» батыс трибунасы, Стретфорд Энд
«Олд Траффорд» стадион алаңына футболистердің шығуы

Негізделген жылдан бастап «Ньютон Хит» өз меншікті ойындарын «Норт Роуд» шағын алаңды стадионда өткізген. Қонаққа келген командалар жиі алаңның сапасына шағымданатын.[16] Киім ауыстыру бөлмесіне стадионнан жүріс он минуттай алатын Олдем көшесіндегі «Үш тәж» пабында болды. Кейінірек сол баяғы Олдем көшесіндегі «„Қайшы“ отеліне» ауыстырды.

«Ньютон Хит» «Норт Роуд» алаңында 15 жыл (1878-1893 жылдар) өнерін көрсеткіп, кейін Клейтон аймағындағы «Бэнк Стрит» стадионына көшіп кетті. Бұл алаң бұрыңғысынан әлде-қайда айырмашылығы болған жоқ: алаңдағы шөптің сирек шоқтары өсіп тұрған, қасындағы фабриканың түтіні стадионның үстінен төніп тұрды. Бір жолы «Уолсолл Таун Свифтс» клубы алаңның нашар жағдайына меңзеп, ойынды бастауға бас тартты. Алайда алаңға құм сеуіп, қонақ команданы ойнауға көндірді (Сонда олар 14:0 есебімен ұтылды). Жеңілген жақ алаңның нашар жағдайына сілтеп, матчтың есебін жоққа шығарғаннан кейін, матчты қайта ойнауға тура келді. Екінші талпыныста алаң қалпының өзгерісі біріншісінен аз болған, «Уолсолл Таун Свифтс» клубы осы ретте 9:0 есебімен қайта жеңіліске ұшырады.[16]

1902 жылы клуб банкрот жағдайында болды , ал «Бэнк Стрит» сот приставтарымен жабылған. Соңғы сәтте команда капитаны Гарри Стаффорд ақша жинап, «Бристоль Сити» комадасымен келесі қонақтық ойынына төлеп, келесі турдағы «Блэкпулға» қарсы ойынға, Харпурхей көрші қаласындағы уақытша алаңды тапты.[80]

Клуб аты «Манчестер Юнайтед» аталуына өзгергеннен кейін, жаңа стадионның құрылысы басталды. «Манчестер Юнайтедтың» Англия Кубогінің бірінші жеңісінен алты ай бұрын, 1909 жылы сәуірде, «Олд Траффорд» команданың жаңа стадионы болады деп жарияланып, құрылысына 60 000 фунт соммасы бөлінді. Стадион архитекторы Арчибальд Лейтч боды. Құрылыс біткеннен кейін, стадион 76 962 көрермендерді кіргізе алды. Стадионның бірінші ойынының ашылу билеті тұратын орындарда 6 пенс тұрса, ең қымбат отыратын орындары 5 шилинг тұрды. 1910 жылдың 10 ақпанында «Олд Траффорд» бірінші ойыны «Ливерпульға» қарсы өтіп, қонақтардың 4:3 есебінің жеңісімен аяқталды.[81].

Екінші дүниежүзілік соғыста стадион, 1941 жылы немістердің Манчестерге жасалған авиашабуылы кезінде, қатты қиралған жағдайда болды. Бомба соққысы Шығыс трибунасын түгелдей қиратып, орталық туннелі ғана қалған еді. 1949 жылға дейін стадион қалпына келтірілген. Ал клуб меншікті ойындарын «Манчестер Сити» меншікті алаңы «Мейн Роуд» стадионында өткізген.[82].

Осыдан кейін стадион ылғи жақсарту үстінде болды: «Стретфорд Энд» үстіне төбе қосып, одан кейін Солтүстік және Шығыс трибуналарына да төбе қосты. Одан кейін ескі төбесі консолдық төбеге ауыстырылды. Консолдық төбені алған соңғысы, 1993/94 мерзімінде, «Стретфорд Энд» болды.[83][84]

1950 жылдардың ортасында стадионда прожекторлар орнатылды. Ұзындығы 55 метрлі төрт колонна тұрғызылды. Жарық түсіру жүйесі клубқа 40 000 фунтқа түсіп, 1957 жылы 25 наурызда болған матча бірінші рет қолданды. Ескі прожекторлар 1987 жылы ғана істен шығарылды. Оларды әр трибунаға кірістірілген жаңа прожекторлармен ауыстырды. Бұл прожекторлар әлі күнге дейін қолданылады.[85].

1990 жылдары Хиллсборо трагедиясынан кейін, Тейлор баяндамасы құрастырылып, бүкіл стадиондарды толығымен отырыңқы қылуға міндеттеді. Осыдан қайта құру жұмысынан кейін, «Олд Траффорд» сыйымдылығы 44 000 орынға дейін төмендеді. Алайда клубтың атағы өскен сайын стадионда кеңейту жұмыстары ылғи жүргізіліп отырды. 1995 жылы Солтүстік трибунасы үш қабатқа бөлініп, сыйымдылығы 55 000 орынға дейін артты. Одан кейін Шығыс пен Батыс трибуналарының кеңейту жұмыстары жүргілізіп, стадион сыйымдылығы 68 000 орынғы дейін артты. Соңғы қайта құру жұмыстары 2006 жылы аяқталып, солтүстік-шығыс және солтүстік-батыс аралары ашылып, стадион сыйымдылығын 76 098 орынға дейін ұлғайтты.[84] 2009 жылы стадионда кішігірім қайта құру жұмыстары 255 орынды азайтып, стадион сыйымдылығы 75 957 орын болды.[86].

Кейбір мәліметтерге сүйенсек, келесі стадион кеңейту жұмыстары, әсіресе бір қабаттан тұратын Оңтүстік трибунасына, 90 до 100 млн. фунт масштабты қаржылай төлемдер төлену керек. Мұндай үлкен қаражат бөліну себебі, стадионды кеңейту үшін клубқа стадионның қасындағы жуықтап 50 тұрғын үйлерді сатып алу керек. Сонымен қатар жаңа қабаттардың құрылысын теміржолдардың үстімен салу керек. Стадионның «тостаған эффектісі» қалпына келтіру үшін, кем дегенде Оңтүстік трибунасына тағы бір қабат қосып, сонымен қатар оңтүстік-батыс және оңтүстік-шығыс араларын ашу жұмыстарын өткізу керек. Ағымдағы мәліметтерut сүйенсек, қайта құру жұмыстарынан кейін, стадион сыйымдылығы 96 000 орынды құрайды. Бұл көрсеткіш жаңа «Уэмбли» стадионының сыйымдылық көрсеткішінен асып түсуге ықтимал.[84].

Жанкүйерлер

Мәскеудегі Манеж алаңындағы «Манчестер Юнайтед» жанкүйерлері
Сурет:St Patricks Day, Downpatrick, наурыз 2011 (079).JPG
Манчестер Юнайтед жанкүйерлері

Барлық еуропалық клубтардың арасында «Манчестер Юнайтед» әлемдегі үй жарыстарындағы жанкүйерлердің ең жоғарғы қатысу көрсеткіші бар футбол клубы болып табылады.[87] Фан-клуб желі, әлемдегі 24 мемлекетте орналасқан, Manchester United Supporters Club (MUSC) атты екі жүзден астам ресми танымал филиалдарын құрайды.[88] Танымалдылығын сақтау үшін, клуб мерзім алдындағы дайындық шегінде, әлемнің түпкір-түпкіріне саяхат ұйымдастырып отырады.[89][90] Deloitte компаниясының көрсеткіші бойынша, «Манчестер Юнайтедтың» әлемдегі 75 миллион жанкүйерлері бар екенін дәлелдейді,[91], алайда басқа көрсеткіштерге сүйенсек, жанкүйерлер санағы 333 милионға жетететінін хабарлайды.[92] 1964/65 мерзімінен бастап, Англия чемпионатының 45 мерзімінің соңғы 38 мерзімінде, «Манчестер Юнайтед» үй жарыстарының матчтарында қатысу орта көрсеткіші Англия футбол клубтарының арасындағы ең жоғарғы көрсеткіш болып танылды.[93]

Ең үлкен жанкүйерлер одақтастары, клубпен тығыз байланысты ресми форум арқылы сақтап келетін, «Манчестер Юнайтед» жанкүйерлердің тәуелсіз ассоциациясы (Independent Manchester United Supporters Association, IMUSA)[94] және «Манчестер Юнайтед» жанкүйерлер Трасты (Manchester United Supporters' Trust, MUST)[95] болып келеді. 2005 жылы клубты Глейзер отбасы басып алғаннан кейін, жанкүйерлердің бір тобы «Юнайтед оф Манчестер» жаңа клубын құрды.[96].

Басқа клубтарымен бәсекелестігі

Толық мақалалары: «Ливерпуль» және «Манчестер Юнайтед» клубтарының арасындағы бәсекелестігі, «Манчестер Юнайтед» және «Лидс Юнайтед» клубтарының арасындағы бәсекелестігі, және Манчестерлік дерби

«Манчестер Юнайтед» басты қарсыласы туралы әртүрлі пікірлер бар. Клубтың дәстүрлі басты қарсыластары «Ливерпуль», «Манчестер Сити» және «Лидс Юнайтед» клубтары болып келеді.[97] Алайда соңғы он жылдарда бұл тізімге «Арсенал» клубы кірді.[98]

Қазіргі кезде «Манчестер Юнайтед» жанкүйерлердің көбісі, «Манчестер Юнайтед» және «Ливерпуль» клубтарының дәрежесіне орай және екі клубтың географиялық тұрғыдан жақындығы салдарынан, «Ливерпуль» клубын басты қарсылас деп таниды.[99], Алайда басқа жанкүйерлер «Манчестер Юнайтед» басты қарсыласы «Манчестер Сити» клубы деп атайды. «Ливерпуль» клубымен бәсекелестігі, екі клуб Англия командаларының ең мықтылары болған кездері, 1960 жылдарынан басталып, қазірге дейін жалғасып келеді. «Манчестер Сити» клубымен бәсекелестігі одан да ерте, 1890 жылдары басталды. Өз тарихындағы екі клубтың бір дивизионда ұзақ жылдар бойы өнерін көрсеткендіктен, әлі күнге дейін қиян-кескі және түбегейлі қарсыластықты көрсетіп келеді.[100].

2002 жылы Манчестер Университетінде жүргізілген Do You Come From Manchester? (Сіз Манчестерденсіз ба?) атты сұрастыруға жүгінсек, Манчестерден мерзімдік абониментті ұстайтын «Манчестер Сити» клубында «Манчестер Юнайтед» клубына қарағанда жанкүйерлер пайызы көбірек екенін дәлелдейді (40 % қарсы 29 %). Алайда абсолюттік көсбасшы ретінде «Манчестер Юнайтед» саналады (мерзімді абониментті ұстайтындар көрсеткіші «Манчестер Юнайтед» — 27 667, «Манчестер Сити» — 16 481, олардың ішіндегісі Манчестерден болып келетіні: «Манчестер Юнайтед» абонементтері — 7808, «Манчестер Сити» абонементері — 6678). Осы мәліметтерге сүйенсек, сұрастыру, Манчестердегінің көбісі «Манчестер Сити» клубын қолдайды атты жайылған стереотипті бұзды.[101][102].

«Лидс Юнайтед» клубымен бәсекелестігі Йоркшир және Ланкашир арасындағы шиеленістен бастау алады.[103] Екі клубтың арасындағы қарсыластық 1960 жылдарда, «Лидс» Англияда нәтижелі көрсеткіштерге бой берген кезде басталып, 1970 — 1980 жылдары жалғасып, 1992 жылдары «Лидс» өз ең нәтижелі шегіне жеткенде, «Манчестер Юнайтед» клубын чемпиондық жарыста озған кезіне дейін созылды.[104] «Арсеналом» клубымен бәсекелестігі клуб тарихындағы қазіргі заманға жатып, басқа қарсыластардың бәсекелестігіне қарағанда, футбол алаңындағы ойын бәсекелестігінде негізделген. 1990 жылдардың аяғында, «Арсенал» және «Манчестер Юнайтед» клубтары белсенді түрде чемпиондық титулына күрес үшін, бұл бәсекелестік қиян-кескі қарсыластық болып келген.[105]

Клуб иелері

Толық мақаласы: «Манчестер Юнайтед» футбол клубын Малкольм Глейзердің жаулап алуы

1989 жылы «Манчестер Юнайтед» төрағасы Мартин Эдвардс, Майкл Найтон бизнесменінің ұсынысы, 20 млн фунтқа клубты сатуға келісім берді. Алайда қаржылай күрделіліктердің арқасында келісім өз мәмілесіне жетпей қалды [106], алайда Найтон клубтың төрағалар кеңесінің мүшелігіне кірді.[107].

1998 жылы американдық бизнесмен Руперт Мердок «Манчестер Юнайтед» клубын иеленуге тырысты. Алайда клуб жанкүйерлері Юнайтед акционерлері Мердокқа қарсы (Shareholders United Against Murdoch) атты қауымға бірігіп, наразылыққа бой беріп Мердоктың жаулап алу жағдайын келтірмеді. Қазір бұл қауым «Манчестер Юнайтед» жанкүйерлер Трасты (Manchester United Supporters' Trust, MUST) атымен танымал болып келеді.[108].

2005 жылдың 13 маусым айында американдық бизнесмен Малкольм Глейзер 1,47 млрд. баға шамасындағы клуб акцияларының бақылау пакетін қолға алды. [109][110]. 16 маусымда Глейзер, клубты толық өз басқармасына алуға жетерліктей, үлесін 75% дейін арттырды.[110].

2006 жылдың шілде айында клуб өз қарыздарын 660 млн фунт мөлшерінде қайта қаржыландырғаннан кейін, пайыздар бойынша төлеулердi 30 % дейін төмендетуге келтiріп, жылына 62 млн фунт соммасына тең келді[111][112] 2010 жылдың қаңтар айында клуб қарыздары £716,5 млн ($1,17 млрд) соммасын құрады;[113] «Манчестер Юнайтед» £504 млн соммаға облигациялардың эмиссиясы арқылы қарызын қайта қаржыландырды.[114] 2017 жылдың 1 ақпан айында өтеу мерзімі бітетін, облигациялардың жылдық пайыздары £45 млн соммасын құрайды.[115]

Қарызды қайта қаржыландыруына қарамастан, 2010 жылдың 23 қаңтар айында клуб жанкүйерлері Глейзерлерге қарсы «Олд Траффорд» стадионында және Траффордтағы жаттықтыру орталығының маңында наразылық шерулерін өткізді.[116][117] Наразылық шеруі, жасыл және алтын түсті киім және аксессуарлармен («Ньютон Хит» ресми формасының түстері) клуб матчтарына келулерді шақырған, бір топ жанкүйерлер болды. 30 қаңтар айында «Манчестер Юнайтед» жанкүйерлер Трасты (MUST) клубты Глейзерлерден сатып алуға ниет еткен, «Қызыл рыцарьлар» (Red Knights) деген атқа йе болған, ауқатты жанкүйерлер тобымен келіссөздер өткізген деген деректер пайда болды.[118] 2010 жылдың мамыр айының соңында Глейзерлер клубты сатуға ниеттері жоқ деген мәлімдемесін жария етті.[119][120]

Әлемдік бренд

Спонсорлар

Қазіргі ағымдағы құрам

2019/2020

№ Қақпашылар Туған күні Азаматтығы
1 Давид Де Хеа 07.11.1990 Испания
13 Ли Грант 27.01.1983 Англия
22 Серхио Ромеро 22.02.1987 Аргентина
№ Қорғаушылар Туған күні Азаматтығы
2 Виктор Линделёф 17.06.1994 Швеция
3 Эрик Байи 12.04.1994 Кот-д' Ивуар
4 Фил Джонс 21.02.1992 Англия
5 Гарри Магуайр 05.03.1993 Англия
16 Маркос Рохо 20.03.1990 Аргентина
18 Эшли Янг 09.07.1985 Англия
20 Диогу Далот 18.03.1999 Португалия
23 Люк Шоу 12.07.1995 Англия
24 Тимоти Фосу-Менса 02.01.1998 Голландия
29 Аарон Ван-Биссака 26.11.1997 Англия
38 Аксель Туанзебе 14.11.1997 Конго
№ Жартылай қорғаушылар Туған күні Азаматтығы
6 Поль Погба 15.03.1993 Франция
8 Хуан Мата 28.04.1988 Испания
14 Джесси Лингард 15.12.1992 Англия
15 Андреас Перейра 01.01.1996 Бразилия
17 Фред 05.03.1993 Бразилия
21 Даниел Джеймс 10.11.1997 Уэльс
28 Энджел Гомес 31.08.2000 Англия
31 Неманья Матич 01.08.1988 Сербия
34 Тахит Чонг 04.12.1999 Голландия
37 Джеймс Гарнер 13.03.2001 Англия
39 Скотт Мактоминей 08.12.1996 Шотландия
№ Шабуылшылар Туған күні Азаматтығы
7 Криштиану Роналду 5.2.1985 Португалия
9 Антони Марcьяль 05.12.1995 Франция
10 Маркус Рэшфорд 31.10.1997 Англия
26 Мейсон Гринвуд 01.10.2001 Англия

Академия және Резервшілер

Толық мақаласы: «Манчестер Юнайтед» резервілері мен академиясы

«Манчестер Юнайтед» резервтік командасы резервіліктерге арналған Премьер-лиганың солтүстік дивизионында өнерін көрсетеді. 1999 жылда Резевліктер лигасының құрылуынан бастап, «Манчестер Юнайтед» резервілік командасы төрт рет чемпион болды.(2001/2002, 2004/2005, 2005/2006 и 2009/2010 мерзімдерінде)[121]

«Манчестер Юнайтед» академиясы резервіліктерге және негізгі құрамға жас футболистерді дайындайтын өзекті жүйесі болып келеді. Академияда көрнекті футболшылар өнерін көрсетті: Райан Гиггз, Бобби Чарльтон, Билл Фоулкс, Пол Скоулз, Гари Невилл және т.б. Академияда жасына қарай бөлінген бірнеше командалар бар: 9 жасқа дейінгі футболшылар командасынан бастап, Академия премьер-лигасындағы С-тобында[122] және Англия жастар кубогында (бұл турнирда «Манчестер Юнайтед» академиясының футбол ойыншылары рекордтық оныншы ретке жеңіп алған еді.[123])) өнер көрсетіп жүрген 18 жасқа дейінгі қолбасшы тобының ойыншыларына дейнгі командалары бар.

Ресми адамдар

Клубтың атқарушы директоры Дэвид Гилл

«Манчестер Юнайтед» Лимитед

  • Көмекші төрағалар: Джоэл Глейзер және Аврам Глейзер[125]
  • Атқарушы директоры: Дэвид Гилл[125]
  • Коммерциялық директоры: Ричард Арнольд[126]
  • Басқарманың басқа мүшелері: Брайан Глейзер, Кевин Глейзер, Эдвард Глейзер және Дарси Глейзер[125]

«Манчестер Юнайтед» футбол клубы

Трофейлер

1999 жылы жеңіп алған Премьер-лига чемпиодар кубогі, Еуропа чемпиондар кубогі және Англия кубогі
Толық мақаласы: «Манчестер Юнайтед»ФК мерзімдерінің тізімі

«Манчестер Юнайтед» клубына Англия Премьер-лигасының (19 титул) және Англия кубогының (11 жеңіс) жеңіс санының рекорды тиесілі болып келеді.[131]

 * Суперкубогтағы бөлінген жеңістер ( матчта тең түскен ойыны үшін, екі клуб-қатысушыларды жеңімпаз деп жариялаған)

Рекордтар

Толық мақаласы: «Манчестер Юнайтед» санағы мен рекорды

Командалық рекордтар

  • Бүкіл жарыстардағы ең ірі жеңісі: 1956 жылы 26 қыркүйегі «Андерлехт» клубына қарсы, Еуропа чемпиондар кубогі — 10:0
  • Англия премьер-лигасындағы ең ірі жеңіс: 1995 жылы 4 наурызда «Ипсвич Таунға» қарсы, 1994/95 — 9:0
  • Бүкіл жарыстардың қонақтық ең ірі жеңісі: 1999 жылы 6 ақпанда «Ноттингем Форестке» қарсы, Англия премьер-лигасы — 1:8
  • Бүкіл жарыстардағы ең ұзақ ұтылыссыз өткен матчтар сериясы: 1998 жылдың 26 желтоқсан айынан бастап, 1999 жылдың 26 маусым айына дейін — 33 матч
  • УЕФА чемпиондар лигасындағы ең ұзақ ұтылыссыз өткен матчтар сериясы: 2007 жылдың 19 қыркүйек айынан бастап, 2009 жылдың 5 маусым айынына дейін — 25 матч
  • УЕФА чемпиондар лигасының меншікті ойындардағы ең ұзақ ұтылыссыз өткен матчтар сериясы: 2005 жылдың 9 тамыз айынан бастап, 2009 жылдың 25 қараша айына дейін — 24 матч
  • Англия премьер-лигасы мерзіміндегі автогол санының ең үлкен көрсеткіші: 2009/2010 мерзімі — 11
  • Барлық жарыстардың меншікті ойындардағы көрермендер санының ең үлкен көрсеткіші: 1949 жылдың 29 қаңтар айындағы «Мейн Роуд» стадионында «Брэдфорд Парк Авенюге» қарсы, Англия кубогі — 82 771 көрермен
  • Англия премьер-лигасының меншікті ойындардағы көрермендер санының ең үлкен көрсеткіші: 2007 жылдың 31 наурыз айындағы «Блэкберн Роверс»клубына қарсы — 76 098 көрермен

Ойыншылар рекорды

Жартылай қараланған қәріппен бөлінгендер қазіргі кезде негізгі құрамға кіретін ойыншылар; бұл ақпарат 2011 жылдың 24 қыркүйегіне орай негізделген

Ең көп матч ойнаған ойыншылар тізімі

№ Аты Кезең Матчтар[136] Голдар[137]
1 Уэльс Гиггз, РайанРайан Гиггз 1991— 880 160
2 Англия Чарльтон, БоббиБобби Чарльтон 1956—1973 758 249
3 Англия Фоулкс, БиллБилл Фоулкс 1952—1970 688 9
4 Англия Скоулз, ПолПол Скоулз 1994—2011 676 150
5 Англия Невилл, ГариГари Невилл 1992—2011 602 7
6 Англия Степни, АлексАлекс Степни 1966—1978 539 2
7 Ирландия Данн, ТониТони Данн 1960—1973 535 2
8 Ирландия Ирвин, ДенисДенис Ирвин 1990—2002 529 33
9 Англия Спенс, ДжоДжо Спенс 1919—1933 510 168
10 Шотландия Олбистон, АртурАртур Олбистон 1974—1988 485 7

Ең көп гол соққан ойыншылар тізімі

№ Аты Кезең Голдар[137] Матчтар[136] Гол/матч
1 АнглияЧарльтон, БоббиБобби Чарльтон 1956—1973 249 758 0,328
2 Шотландия Лоу, ДенисДенис Лоу 1962—1973 237 404 0,587
3 АнглияРоули, ДжекДжек Роули 1937—1955 211 424 0,498
4 АнглияВайоллет, ДеннисДеннис Вайоллет 1953—1962 179 293 0,611
4 Солтүстік Ирландия Бест, ДжорджДжордж Бест 1963—1974 179 470 0,381
6 АнглияСпенс, ДжоДжо Спенс 1919—1933 168 510 0,329
7 Уэльс Хьюз, МаркМарк Хьюз 1983—1986
1988—1995 		163 467 0,349
8 Уэльс Гиггз, РайанРайан Гиггз 1991— 160 880 0,182
9 Англия Руни, УэйнУэйн Руни 2004— 155 328 0,473
10 Нидерланд ван Нистелрой, РудРуд ван Нистелрой 2001—2006 150 219 0,685
10 АнглияСкоулз, ПолПол Скоулз 1994—2011 150 676 0,222

Дереккөздер

  1. ↑ Papers: Ready for battle  (ағыл.), ManUtd.com (19.03.2008).
  2. ↑ Reds at full strength  (ағыл.), ManUtd.com (19.01.2007).
  3. ↑ UEFA rankings for club competitions. Club coefficients  (ағыл.). UEFA.com.
  4. ↑ Bob Cass. United moving down south as fanbase reaches 333 million  (ағыл.), Daily Mail (15.12.2007).
  5. ↑ Manchester United Club Profile  (ағыл.), Premier League.
  6. ↑ Glory, glory Man United...  (ағыл.), StretfordEnd.co.uk.
  7. ↑ 1967/68: Чарльтон помог «МЮ»  (орыс.). UEFA.
  8. ↑ a b 1998/99: Магия последних минут  (орыс.). UEFA.
  9. ↑ 2007/08: Рука судьбы  (орыс.). UEFA.
  10. ↑ Manchester United win FA Cup  (ағыл.). CBCSports.ca (22.05.2004).
  11. ↑ Manchester United fall behind Barcelona on Deloitte rich list  (ағыл.), Guardian.co.uk (02.03.2010).
  12. ↑ a b The Club. History by decade. 1878—1899  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  13. ↑ a b c Manchester United: 1878-1926. The Encylopedia of British Football  (ағыл.). Spartacus Educational. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  14. ↑ Barnes et al. (2001), p. 8.
  15. ↑ Newton Heath және Манчестер Юнайтед — Команда  (орыс.). ManUtd.Ru. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  16. ↑ a b c Murphy Alex 1878—1915: From Newton Heath to Old Trafford. // The Official Illustrated History of Manchester United — London: Orion Publishing Group, 2006. — P. 14. — ISBN 0-75287-603-1.
  17. ↑ Manchester United FC.  (ағыл.). Talk Football. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  18. ↑ The Club. History by decade. 1900—1909  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  19. ↑ a b c Manchester United History 1892—1976  (ағыл.). Red11.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 тамыз 2011.
  20. ↑ 1908 Charity Shield  (ағыл.). Footballsite.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  21. ↑ FA Cup Final 1909  (ағыл.). FA Cup History. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  22. ↑ The Club. History by decade. 1910—1919  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  23. ↑ The Club. History by decade. 1920—1929  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  24. ↑ The Club. History by decade. 1930—1939  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  25. ↑ The Club. History by decade. 1940—1949.  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  26. ↑ a b The Club. History by decade. 1950—1959.  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  27. ↑ Murphy (2006), p. 71.
  28. ↑ Glanville, Brian The great Chelsea surrender  (ағыл.). The Times (27.04.2005).(қолжетпейтін сілтеме)
  29. ↑ The Munich air disaster: a timeline  (ағыл.). BBC (19.03.2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  30. ↑ Долгих, Дмитрий Мюнхен. До востребования  (орыс.). tribuna.sports.ru (06.02.2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  31. ↑ White, Jim (2008), p. 136.
  32. ↑ Barnes et al. (2001), p. 17.
  33. ↑ a b The Club. History by decade. 1960—1969.  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  34. ↑ Ballon d’Or  (фран.). France Football. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  35. ↑ a b c d The Club. History by decade. 1970—1979  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  36. ↑ Manager Profile: Sir Matt Busby  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  37. ↑ Murphy (2006), p. 134.
  38. ↑ Barnes et al. (2001), pp. 18-19.
  39. ↑ FA Cup Final 1977  (ағыл.). FA-CupFinals.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  40. ↑ 1977: Manchester United sack manager  (ағыл.). BBC News (04.07.1977). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  41. ↑ a b c The Club. History by decade. 1980—1989  (ағыл.). ManUtd.com.
  42. ↑ Frustrating Eighties 1980-1990  (ағыл.). RedCafe.net Wiki. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  43. ↑ Barnes et al. (2001), pp. 20-21.
  44. ↑ Ryan Giggs wins 2009 BBC Sports Personality award  (ағыл.). BBC Sport (13.12.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  45. ↑ Barnes et al. (2001), p. 148.
  46. ↑ Barnes et al. (2001), pp. 148—149.
  47. ↑ Arise Sir Alex?  (ағыл.). BBC News (27.05.1999). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  48. ↑ Bevan, Chris How Robins saved Ferguson's job  (ағыл.). BBC Sport (04.11.2006). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  49. ↑ a b c d The Club. History by decade. 1990—1999  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  50. ↑ Barnes et al. (2001), pp. 20-21
  51. ↑ Season 1991/92  (ағыл.). StretfordEnd.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  52. ↑ Legends. Roy Keane  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  53. ↑ Burt, Jason Cantona's world of sardines, fat managers and early retirement  (ағыл.). The Independent (15.04.2003). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  54. ↑ a b United crowned kings of Europe  (ағыл.). BBC News (26.05.1999). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  55. ↑ An Archive of the Manchester United 1999 Treble Season  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  56. ↑ FA Cup Final 1909  (ағыл.). FA Cup History. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  57. ↑ Hughes, Bob Ferguson and Magnier: a truce in the internal warfare at United  (ағыл.). International Herald Tribune (08.03.2004). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  58. ↑ Other soccer news in 1999  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  59. ↑ The Club. History by decade. 2000—2009  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  60. ↑ a b Success Continues 1999-2008  (ағыл.). RedCafe.net Wiki. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  61. ↑ Mark Ogden Cristiano Ronaldo transfer  (ағыл.). Daily Telegraph (12.06.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  62. ↑ Rooney the hero as United overcome Villa  (ағыл.). ESPNsoccernet (28.02. 2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  63. ↑ Manchester United's Wayne Rooney puts Blackburn on spot to win title  (ағыл.), The Guardian (14.05.2011).
  64. ↑ Manchester United clinch record 19th English title  (ағыл.), The Independent (14.05.2011).
  65. ↑ Blackburn 1-1 ManUtd  (ағыл.), BBC Sport (14.05.2011).
  66. ↑ Manchester United Historical Kits  (ағыл.). Historicalkits.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  67. ↑ a b United Kits Through Ages  (ағыл.). UnitedKits.blogspot.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  68. ↑ English FA Cup Finalists 1900—1909  (ағыл.). Historicalkits.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  69. ↑ Thompson, Gemma Gallery: New home kit  (ағыл.). ManUtd.com (26.06.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  70. ↑ a b Thompson, Gemma Black and blue suits Reds  (ағыл.). ManUtd.com (29.07.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  71. ↑ Manchester United Change Kits  (ағыл.). Historicalkits.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  72. ↑ Grey day for Manchester United  (ағыл.). BBC.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  73. ↑ Anthony Thomas Excuses, excuses, excuses  (ағыл.). Black-and-Amber.co.uk (03.01.2007).(қолжетпейтін сілтеме)
  74. ↑ История клубной формы — Команда  (орыс.). ManUtd.Ru. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  75. ↑ Thompson, Gemma Free trophy pic with new kit  (ағыл.). ManUtd.com (18.07.2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  76. ↑ Third Kit 2009/10  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  77. ↑ A to Z of Manchester United — R  (ағыл.). ManUtdZone.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 тамыз 2011.
  78. ↑ Manchester United Shirt Badges  (ағыл.). Flickr.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  79. ↑ Manchester United kits  (ағыл.). PrideofManchester.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  80. ↑ Murphy Alex The Official Illustrated History of Manchester United — London: Orion Books, 2006. — P. 15. — ISBN 0-7528-7603-1.
  81. ↑ White John The Official Manchester United Almanac — 1st edition. — Orion Books, 2008. — P. 27. — ISBN 978-0-7528-9192-7.
  82. ↑ White John The United Miscellany — 2nd edition. — Carlton Books, 2007. — P. 11. — ISBN 978-1-84442-745-1.
  83. ↑ Barnes et al. (2001), p. 19.
  84. ↑ a b c Old Trafford 1909—2006  (ағыл.). ManUtdZone.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  85. ↑ Barnes et al. (2001), pp. 44-45.
  86. ↑ Morgan (2010), pp. 44-48.
  87. ↑ Rice, Simon Manchester United top of the 25 best supported clubs in Europe  (ағыл.). London: independent.co.uk (06.11.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  88. ↑ Local Supporters Clubs  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  89. ↑ Reds confirm tour squad  (ағыл.), ManUtd.com (13.07.2006).
  90. ↑ Reds returning to Africa  (ағыл.), ManUtd.com (10.01.2008).
  91. ↑ Hamil, p. 126.
  92. ↑ Cass, Bob United moving down south as fanbase reaches 333 million  (ағыл.). MailOnline (15.12.2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  93. ↑ Manchester United Club Profile  (ағыл.). European Football Statistics.(қолжетпейтін сілтеме)
  94. ↑ Fans' Forum  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  95. ↑ Work of Manchester United Supporters' Trust bears fruit in Red Knights  (ағыл.). Guardian.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  96. ↑ FC UNITED ARE SERIOUS  (ағыл.). NonLeagueDaily.com (09.06.2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  97. ↑ Bitter rivals do battle  (ағыл.). Daily Telegraph (15.04.2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  98. ↑ United’s rivalries  (ағыл.). Manchester Evening News (16.09.2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  99. ↑ Liverpool v Manchester United preview  (ағыл.). Sky Sports. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  100. ↑ Police prepare for Manchester derby  (ағыл.). The Independent (16.04.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  101. ↑ Dr. Adam Brown Do You Come From Manchester?  (ағыл.). Manchester Metropolitan University (2002).(қолжетпейтін сілтеме)
  102. ↑ STATS: United vs City – The Best Supported Club Since The 1940’s and Before Premiership?  (ағыл.). Republik Of Mancunia (07.01.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  103. ↑ Dunning Eric Sport Matters: Sociological Studies of Sport, Violence and Civilisation — Dover Publications. — ISBN 978-0415093781.
  104. ↑ Gravett Christopher Towton 1461: England's Bloodiest Battle — Osprey Publishing. — ISBN 978-0415093781.
  105. ↑ The Classic: Arsenal-Manchester Utd  (ағыл.). FIFA.com (17.01.2007). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  106. ↑ 1989: Man U sold in record takeover deal  (ағыл.). BBC News (18.08.1989). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  107. ↑ Simon Barnes Daydream believer  (ағыл.). The Spectator (13.01.2001).
  108. ↑ Ogden, Mark Manchester United fans unite to devise plan to force Glazers out  (ағыл.). Telegraph.co.uk (15.01.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  109. ↑ Glazer Man Utd stake exceeds 75%  (ағыл.). BBC News (16.01.2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  110. ↑ a b Manchester United's new owner  (ағыл.). CBS Sports Online (22.06.2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  111. ↑ Glazers Tighten Grip On United With Debt Refinancing  (ағыл.). The Political Economy of Football (08.07.2006). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  112. ↑ Manchester United reveal refinancing plans  (ағыл.). RTÉ Sport (18.07.2006). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  113. ↑ Manchester United debt hits £716m  (ағыл.). BBC News (20.01.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  114. ↑ Manchester United to raise £500m  (ағыл.). BBC News (11.01. 2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  115. ↑ Wilson, Bill Manchester United raise £504m in bond issue  (ағыл.). BBC News (22.01. 2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  116. ↑ Hughes, Ian Man Utd 4–0 Hull  (ағыл.). BBC Sport (23.01.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  117. ↑ Prime Minister Gordon Brown warns football over debts  (ағыл.). BBC Sport (25.01.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  118. ↑ Wealthy Man Utd fans approach broker about takeover  (ағыл.). BBC Sport (30.01.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  119. ↑ Glazers – United not for sale  (ағыл.). Sky Sports (28.05.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  120. ↑ Глейзеры не намерены продавать "Манчестер Юнайтед"  (орыс.). Спорт-Экспресс (28.05.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  121. ↑ S Bartram, M Shaw Video: Reserves win title  (ағыл.). ManUtd.com (20.04.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  122. ↑ Ben Hibbs U18s: Everton 0 United 2  (ағыл.). ManUtd.com (04.05.2010). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  123. ↑ FA Youth Cup Winners  (ағыл.). TheFA.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  124. ↑ Neil Gardner Martin Edwards voices concerns over Manchester United's future  (ағыл.). Times Online (08.10.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 тамыз 2011.
  125. ↑ a b c Reds appoint new director  (ағыл.), ManUtd.com (21.02.2007).
  126. ↑ Manchester United set to announce massive profit  (ағыл.). Times Online (07.01.2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  127. ↑ Who are the directors of Manchester United  (ағыл.). ManUtd.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  128. ↑ Reds' new Club Secretary  (ағыл.). ManUtd.com (20.12.2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  129. ↑ PATRICK COLLINS: How long before the Newcastle clowns get their own show on YouTube  (ағыл.), Daily Mail (03.10.2009).
  130. ↑ Manchester United appoint Bryan Robson as global ambassador  (ағыл.). Times Online (20.03.2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  131. ↑ Trophy Room  (ағыл.), ManUtd.com.
  132. ↑ a b 1992 жылға дейін Англия футболының жоғарғы дивизионы Бірінші дивизион болған, қазіргі кезде оны Англия Премьер-лигасы алмастырды. Англия футбол лигасының иерархиясында 1992 жылға дейін екінші дивизионы болып Футбол лигасының екінші дивизионы болып саналды, ал қазіргі уақытта оны Футбол лигасының чемпионаты алмастырды.
  133. ↑ Denis Law hat-tricks  (ағыл.). StretfordEnd.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  134. ↑ The Official Manchester United Illustrated Encyclopedia — London: Manchester United Books, 2001. — Б. 88. — ISBN 0-233-99964-7.
  135. ↑ Phil McNulty The hat-trick Hall of Fame  (ағыл.). BBC Sport (25.02.2004). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  136. ↑ a b The Top 100 appearance makers in competetive matches  (ағыл.). StretfordEnd.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.
  137. ↑ a b All goalscorers in all competetive matches  (ағыл.). StretfordEnd.co.uk. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011.

Әдебиеттер

  • The Official Manchester United Illustrated Encyclopedia — 3rd. — London: Manchester United Books, 2001. — ISBN 0-233-99964-7.
  • Case 9: Manchester United: the commercial development of a global football brand // International Cases in the Business of Sport — Oxford: Butterworth-Heinemann, 2008. — ISBN 978-0-7506-8543-6.
  • Murphy Alex The Official Illustrated History of Manchester United — London: Orion Books, 2006. — ISBN 0-75287-603-1.
  • The Hamlyn Illustrated History of Manchester United 1878–1996 — 5th. — London: Hamlyn, 1996. — ISBN 0-600-59074-7.
  • Manchester Disunited: Trouble and Takeover at the World's Richest Football Club — London: Aurum Press, 2007. — ISBN 1-84513-121-5.
  • Morgan, Steve (наурыз 2010). McLeish, Ian. ed. "Design for life". Inside United (Haymarket Network) (212). ISSN 1749-6497. 
  • White Jim Manchester United: The Biography — London: Sphere, 2008. — ISBN 978-1-84744-088-4.
  • White John The United Miscellany — 2nd. — London: Carlton Books, 2007. — P. 11. — ISBN 978-1-84442-745-1.
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Манчестер_Юнайтед&oldid=3171855» бетінен алынған