Маусон
Моусон шыңы Батыс Австралия дағы Перттің оңтүстік-батысынан 400 шақырым қашықтықта, Оңтүстік Мүхиттағы Херд аралында орналасқан. Моусон шыңы - Биг Бен массивінің бөлігі болып табылатын белсенді жанартау кешені. Аталған шыңды 1948 жылы Анапа Херд экспедициясы сэр Дуглас Моусонның қүрметіне Моусон шыңы деп атаған.Моусон шыңы Австралия аумаеындаеы ең биік шың болып саналады Таудағы ең биік жанартаулы шың Биг Бен деп аталады. Биг Бен Хердтың дәл ортасында орналасқан. Оның ені 20 шақырымды құрайды. Бүл жанартау кешенінде магма бағанасы жанартаудан 1 шақырым биіктікте орналасқан. Атқылау екі саңылау арқылы жүзеге асады деген болжам бар. Оның біреуі Моусон шыңы болып табылады. 1993 жылы қаңтар айының орта түсында Моусон шыңында жаңа лава ағыны байқалған. 1986 жылдың 21 желтоқсанында кратердің 40-50 м, 50-70 м тереңдігінде лаваның қызу шамы байқалған. Моусон шыңының кратері 1985-1987 жылдардағы атқылаудан пайда болған. Бұл шыңға 1965 және 1983 жылдар аралығында шыққан альпинистер кратерді көре алмады.Моусон шыңына, австралиялық Антарктика бөлімінің хабарлауынша, альпинистер тек үш рет қана көтерілген. Моусон шыңы - Австралия аумағындағы белсенді екі жанартаудың бірі. Жанартаудың Херд аралындағы ұзындығы - 43 шақырым, ені 21 шақырымды құрайды. Моусон шыңы теңіз деңгейінен 2745 м биіктікте жатыр.
Дереккөз[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1. Алматы: “Аруна” баспасы. 208 бет. Сер.:“1100 қызықты дерек”.