Норман Фостер
| Норман Фостер | |
| Norman Foster, Baron Foster of Thames Bank | |
 Фостер Дрездендегі орталық вокзалдың ашылу салтанатында | |
| Жалпы мағлұматтар | |
|---|---|
| Азаматтығы | |
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Жұмысы мен жетістіктері | |
| Жұмыс істеген қалалар |
Астана, Лондон, Нью-Йорк, Манчестер, Мәскеу, Гонгконг, Берлин… |
| Сәулет стилі | |
| Норман Фостер Ортаққорда | |
Норман Фостер — ағылшын сәулетшісі.
1935 жылы Манчестер маңайындағы шағын қалашықта, қарапайым жұмысшы отбасында дүниеге келген. 1962 жылы АҚШ-тағы Йель университетін бітіріп, архитектура мектебінің дипломын алып шығады. 1967 жылы “Foster Assosіates” атты жеке фирмасын құрған. Бара-бара Фостердің жобалары жыл өткен сайын жаһанға жайылып, әйгілі бола түскен. Өнерге нөмірлеу жүрмейді. Баға берудің бәрінде де шарттылық басым. Солай дегенмен, Фостердің әлемдік сәулет өнеріндегі беделбәсі қай кезде де, қай елде де керемет биік тұратыны назар аудартпай қоймайды. Архитектураны айтасыз, 2005 жылдың желтоқсанында The Tіmes газеті Лорд Норман Фостерді бүкіл әлем өнеріндегі №1 тұлға деп жариялады. Гиннесс кітабына ол атақ-лауазымы ең көп адам ретінде кіргені де талай жайды аңғартады. Ең алдымен айтарымыз – оның Прицкер сыйлығының лауреаты екендігі. Бұл, бейнелеп сөйлер болсақ, архитектурадағы Нобель сыйлығы. Оның сыртында Фостер 60 ұлттық және халықаралық конкурстардың жеңімпазы, бас-аяғы… 300 награданың иегері. Оның бұл жетістігіне арғы-бергіде маңайлай алған басқа сәулеткер жоқ. Фостер Британия архитекторларының корольдік институты (1977), Америка архитектура институты (1979), Premіum Іmperіale (2002) архитектура қауымдастығы сыйлықтарының лауреаты, архитектураға қосқан үлесі үшін Король алтын медалінің (1983), Француз архитектура академиясы алтын медалінің (1991), Америка архитектура институты алтын медалінің (1994) иегері. 1999 жылы оған “Темза жағасындағы Лорд Фостер” даңқтамасы беріліп, өмір бойғы пэр атанды. Ұлыбританияда пэр атағы лордтар палатасының мүшесі болу құқын береді.
Норман Фостердің ең жиі ауызға алынатын бейресми атағы — хай-тек королі. Мәскеудің “Вече” баспасынан 2000 жылы шыққан “100 великих архитекторов” жинағындағы Фостер туралы мақалада хай-текке “технологияның эстеттендірілуі” деген анықтама берілген. Бүгінде хай-тектің көзі тірі классигі деп даусыз мойындалатын Фостердің жобалары осы анықтамаға дәлме-дәл келеді. Рас, оның өзінің хай-тек эстетикасына орай былай айтқаны да бар: “Бәрі де бұл терминмен нені бейнелеуге байланысты. Егер хай-текті алдыңғы қатарлы, ұшынып тұрған технологияны қалайда қуалай беру деп қарастырар болса, онда мен өзімді хай-тек сәулеткері санатына жатқызуға қарсымын”. Дегенмен, индустрия жетістіктерін сәулеттік тұрғыдан игеру үрдісін жалғастыру арқылы британ феномені атанған бұл бағыттың шын мәнінде шарықтауының бастауында тұрған тұлғалардың арасында бүгінде алдымен аталатыны Фостер екені тағы талассыз. “Норман Фостер былайша қарағанда классикалық функционализм жолымен жүретін сияқты, сөйте тұра ол бейнеліліктің жаңа мүмкіндіктерін де молынан ашады
Сәулеткердің есімімен байланыстырылатын жаңалықтардың бірі — “ақылды үйлер”. Сөйлегеннен-ақ лифтісі көтеріліп, шамы жанып, газы қосылып, кіржуғышы айналып, теледидары көрсетіп сала беретін тұрғын үйлердің, офистердің алды енді көп ұзамай біздің Астана мен Алматыға да келгелі жатыр. Соларды да алғаш жобалаған, салдыртқан – Норман Фостер. Оның айналы шынылауды (зеркальное остекление) енгізгеніне де (алғаш рет Норвичтегі Сейнсбери-орталығындағы көпфункциялы ғимаратта қолданған) айналасы 30 жылдай ғана болды, ал қазір бұған бәріміздің көзіміз үйреніп барады.
Сондай-ақ ол әлемдегі алып шатыр құрылыс саналатын Хан шатыр ойын сауық сауда орталығының жобасын жасады.
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
