Ньоро

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
баньоро
Ньоро
Бүкіл халықтың саны

1,5 млн.

Ең көп таралған аймақтар
 Уганда

1,2 млн.

 Конго Демократиялық Республикасы

250000

Тілдері

руньоро тілі

Діні

дәстүрлі діни нанымдар, христиандық

Ньоро (баньоро) — Уганда Республикасындағы Альберт көлінің бойын мекендейтін банту тобының халқы. Халқы 1,5 миллионнан астам (2022 жылғы бағалау), оның ішінде Конго Демократиялық Республикасында шамамен 250 000 адам.[1]

Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тілі - руньоро тілі, банту тілдерінің тобына жатады. Тілі мен мәдениеті жағынан баторо және баньянколе халықтарына жақын.[2] Жазуы (XIX ғасырдың аяғынан бастап) латын әліпбиіне негізделген.

Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ньоро арасында жергілікті дәстүрлі діни нанымдар сақталған, христиан діні де тараған.[3]

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

15 ғ-да ньоро Буньора мемлекетін құрды, ал 1896 ж. Британияның ықпалдығындағы Уганданың құрамына кірді.[4].

Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәстүрлі кәсібі – мал өсіру (зебу-санга) және қолмен атқарылатын егіншілік (құмай, ямс, тәтті картоп, банан, отарлау кезінде – шай, мақта). Ньоролар – шебер ұсталар мен құмырашылар, геометриялық өрнектелген ыдыстар жасайды (көбінесе ер адамдар). Төсек тоқу, үйге арналған әшекей бұйымдар жасау дамыған.[5]

Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәстүрлі қоғамдық ұйымның негізін рулық тайпалық топтар құрайды.

Олар - краалда тұрады. Тұрғын үйлері дөңгелек пішінді.

Дәстүрлі киімдері - бұл белге немесе иыққа айналатын былғары немесе талшық жамылғы.[6]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Ньоро https://bigenc.ru/c/n-oro-ac9246
  2. Ньоро https://megabook.ru/article/%D0%9D%D1%8C%D0%BE%D1%80%D0%BE
  3. Значение слова НЬОРО в Современном энциклопедическом словаре https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1842992.html
  4. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 2 том
  5. Народы и культуры Ньор https://travel-journal.ru/ethno/41/1108/
  6. народы мира / Ньоро http://www.etnolog.ru/people.php?id=NORO