Своп

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Своп (ағылшынның swaр – айырбас) – ұлттық валютаны шетелдік валютаға белгілі бір мерзімнен кейін қайта айырбастауға міндеттеніп, айырбастау операциясы. Мұнда активтер мәміле тараптары арасында пайыздық немесе валюталық тәуекелді төмендету мақсатымен айырбасталады. Своп бірыңғай баспа-бас айырбас мәмілесі ретінде қарастырылады.[1] Бұл форвардтық мәміле мен спот ұштастырылатын валюта операцияларының бір түрі: Своп кезінде қолдағы валютаны сату оны мерзімдік сатып алумен бір мезгілде (форвард) немесе керісінше жүргізіледі, мұның өзі қосымша экономикалық пайда алуға мүмкіндік туғызады немесе валюталық шығасымен байланысты болады.Своп бағалы қағаздар қоржынының сапасын немесе құрылымын жақсарту үшін, сондай-ақ инвестициялық жоспарды өзгерту кезінде пайдаланылуы мүмкін. Валюталық Своп– құрамдастырылған мерзімдік валюталық мәміле (валютаны “спот” шартымен сатып алу және сонымен бір мезгілде оны форвардтық мәміле шартымен сату). Пайыздық Своп осыған ұқсас құрастырылады.[2]

Пайыздық своп[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Пайыздық своп — белгілі бір күні бір Тарап екінші Тарапқа белгілі бір сомаға белгіленген пайыз төлейді және екінші тараптан құбылмалы мөлшерлеме бойынша (мысалы, LIBOR мөлшерлемесі бойынша) пайыз сомасында төлем алатындығы туралы қос Тарап арасындағы келісім түріндегі туынды қаржы құралы.[3]

Болашақ пайыздық мөлшерлеме туралы келісім (ағылш. Forward rate Agreement) - стандартталған пайыздық своп.[4]

Пайыздық своптар, әдетте, тіркелген мөлшерлемелерді құбылмалы және керісінше өзара аудару үшін активтер мен міндеттемелерді сақтандыру кезінде қолданылады. Пайыздық своп бойынша позиция шарттың тараптары үшін пайыздық және кредиттік тәуекелдерді қамтиды.[5]

Қолданылуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Пайыздық своптар әртүрлі инвестициялық стратегияларда қолданылады. Олар хеджирлеу және қаржылық алыпсатарлықтың танымал құралы болып табылады.

Хеджирлеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Своп келісімі бойынша пайыздық мөлшерлемені белгілеу пайыздық мөлшерлеменің төмендеуінен сақтандыруға мүмкіндік береді. Келесі жағынан, контрагент пайыздық мөлшерлемелер төмендегенде, ұтысқа ие болады.[6]

Алыпсатарлық[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Пайыздық своп позициясына кірудің төмен шегінің арқасында олар пайыздық мөлшерлемелер қозғалысы туралы алыпсатарлық трейдерлермен танымал.[7]

Осылайша, бағаның төмендеуі күтілетін базалық актив бойынша толыққанды қысқа позицияны ашудың орнына трейдерге ұқсас кезеңге пайыздық мөлшерлемені тіркейтін своп келісімін жасаудың өзі жеткілікті.

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Банк терминдері мен ұғымдарының қазақша-орысша сөздігі. / Ғ. Сейіткасымов, Б. Бейсенғалиев, Ж. Бекболатұлы — Алматы: Экономика, 2006. ISBN 9965-783-20-9
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том
  3. Interest Rate Swaps. global.pimco.com. Тексерілді, 14 наурыз 2022.
  4. Hedge accounting: What are the benefits of a dynamic risk management strategy?. bloomberg.com. Тексерілді, 14 наурыз 2022.
  5. Swap Trading. comparebrokers.co. Тексерілді, 14 наурыз 2022.
  6. Interest Rate Swap. investopedia.com. Тексерілді, 14 наурыз 2022.
  7. An In-Depth Look at the Swap Market. investopedia.com. Тексерілді, 14 наурыз 2022.