Сенек қорымы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Сенек қорымы

Сенек қорымы — дәстүрлі сәулет өнері ескерткіштері, 19 — 20 ғасырларда салынған.

Сенек қорымы Маңғыстау облысы Қарақия ауданы Сенек ауылынан шығысқа қарай Хорезмге баратын ескі керуен жолының бойына орналасқан.

Қорым құрылысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Екі қорымнан тұрады. Біріншісіне (ауданы 1,5 га) 3 күмбезді гөрхана, 31 сағанатам және бір-бірден құлпытас пен көктас, екіншісіне (ауданы 1 га) 2 күмбезді гөрхана 20-ға жуық сағанатам мен құлпытас кіреді. Бұл ескерткіштер ішінен 1900 жылы белгілі шеберлер Дүтбай Жандәулетұлы мен Нұрнияз Ізбасарұлы тұрғызған Нұрберген Қалышұлының гөрханасы ерекше көзге түседі. Гөрхананың құрылымы шаршы пішінді (5,0*5,5 м) тұғыр мен цилиндр мойындыққа орнатылған шатырлы күмбездің өзара үйлесуіне негізделген. Оңтүстік-батыс жағындағы басты кіреберіс қасбетінің жақтауы шығыңқы келген, есіктің жоғ. жағы дөңгелек тұмаршамен өрнектелген, ал кіреберіс ойығы жазық пештақпен көмкерілген. Алдыңғы бетінің және ішкі қабырғаларының оюлары көгеріс өрнек (гүлдер, желектер, гүл түйнектері), зооморфтық (түйетабан, қос мүйіз, сыңар мүйіз), геом. (дөңгелектер, үшбұрыштар, шаршы торлар) және космогон. (ирек өрнек) нақыштарға құрылған. Екінші қорымдағы 1785 жылы тұрғызылған Бекқұл Жантөриннің гөрханасы — жатаған шағын құрылыс әрі Сенек қорымының архитектура негізі болып табылады.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ «Маңғыстау» энциклопедиясына, Компьютерлік-баспа орталығы, 2007
  2. ↑ «Қазақ Совет энциклопедиясы» (12 томдық), Алматы, 1972 – 1978
  3. ↑ Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997
  4. ↑ «Қазақ тілі» энциклопедиясы, Алматы, 1998
  5. ↑ «Атырау» энциклопедиясы, Алматы, 2000
  6. ↑ «Қазақ әдебиеті» энциклопедиясы, Алматы, 2001
  7. ↑ «Қазақ өнері» энциклопедиясы, Алматы, 2002
  8. ↑ «Батыс Қазақстан облысы» энциклопедиясы, Алматы, 2002
  9. ↑ «Қазақстанның қорықтары мен ұлттық бақтары», Алматы, 2006
  10. ↑ «Красная книга Казахстана», Алматы, 2006
  11. ↑ «Маңғыстау өсімдіктерінің каталогы», Ақтау, 2006
  12. ↑ «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясы (10 томдық), Алматы, 1998 – 2007
  13. ↑ Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
Осы мақала қазақ мәдениеті туралы бастама болып табылады. Бұны толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесуіңізді сұраймыз.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Сенек_қорымы&oldid=2819545» бетінен алынған