Сүмелек
Сүмелек (Delphinium) - сарғалдақ тұқымдасына жататын бір жылдық шөптесін өсімдіктер туысы.
Биологиялық сипаттамасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Биіктігі 30-250 см, сабағы қуыс, жапырақты,кейде тармақты, бұтақты. Жапырақтары кезекті орналасқан,саусақ тілімді. Гүлдері шашақ не сыпыртқы тәрізді гүл шоғырына топтанған, көк, көгілдір, сары,ақ , күлгін түсті.
Таралуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жер шарының солтүстік жартысында (Еуропа, Азия,Солтүстік Америка) және Африканың тропик аймақтарында тауларда таралған 300 - ге жуық түрі,бұдан КСРО -да 100 - ге жуық түрі болған, оның ішінде Қазақстанда 28 түрі өседі. Кейбір түрлері дәнді дақылдар егістігінің арам шөбі.
Қолданылуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Элатин, дельфинин т.б. алколоидтар,бояу алынатын өсімдіктер. Әсемдік үшін өсірілетіндері де көп. Сүмелектің барлық түрі малға (әсіресе сиыр,қой) улы.
Қолданылған әдебиет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақ Совет энциклопедиясы, 1976 жыл, Алматы,10 том, 472 бет