Сөз түрлем

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Сөз түрлемсөздің сөйлемдегі атқаратын қызметіне байланысты қосылып-айырылатын жұрнақтар. Жұрнақтар іштей екіге бөлінеді: бірі — сөзжасам жұрнақтар, екіншісі — сөзтүрлем. Сөзтүрлем жұрнақтары жаңадан сөз тудыра алмайды. Олар түбір сөздерге қосымша айтылғанда, сол сөздің сөйлемде атқаратын қызметіне байланысты қолданылады. Сөзтүрлем жұрнақтары негізгі сөз таптарының бәрінде де бар. Мысалы, азырақ, көбірек деген сын есім сөздер құрамындағы -ырақ, -ірек жұрнақтары жаңадан сөз жасап тұрған жоқ, бірінші, алтыншы дегендегі -ыншы, -інші жұрнақтары, сол сияқты етістік сөздер құрамында айтылатын тұрыңыз, жүргіз сияқты сөздерге -ыңыз, -гіз жұрнақтары мен барып, келіп дегендегі -ып, -іп көсемшенің жұрнақтары ешқандай жаңа сөз тудырып тұрған жоқ. Олар сөзді сөз таптарының ішкі грамматикалық категориясының қызметіне байланысты түрлендіріп тұр.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3