Халькантит

Chalcanthite
Негізі
Санаты	Минерал
Химиялық формуласы	CuSO4·5H2O
Strunz classification	07.CB.20
Crystal symmetry	Triclinic 1 pinacoidal
Unit cell	a = 6.11 Å, b = 10.673 Å, c = 5.95 Å; α = 97.58°, β = 107.17°, γ = 77.55°; Z = 2
Ерекшеліктері
Түсі	Berlin blue to sky-blue, greenish blue
Кристал пішіні	Typically stalactitic, encrusted, reniform or massive. Natural crystals are rare, but are short prismatic or tabular
Сингониясы	Triclinic
Twinning	Rare as cruciform twins
Үгітіндісі	Perfect on {110}; interrupted on {110}
Агреттары	Conchoidal
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы	2.5
Streak	White
Diaphaneity	Transparent to translucent
Үлес салмағы	2.12 - 2.3
Оптикалық сипаты	Biaxial (-)
Refractive index	nα = 1.514 nβ = 1.537 nγ = 1.543
Birefringence	δ = 0.029
Solubility	Soluble in water, turning it blue
Басқа сипаттамалары	Poisonous
Дереккөздер

Халькантит — CuSО₄ • 5Н₂О. Грекше халькос — мыстың гүлі деген сөз. Қазақша аты көк тотияйын. Қаттылығы 2,5, меншікті салмағы 2,1—2,3. Жымдастығы (110) бойынша ете жақсы білінеді. Түсі ашық көк, шыныдай жылтырайды. Суға жақсы ериді, аздаған тіл қуыратын ашқылтым дәмі бар. Сингониясы триклиндік.

Оптикалық солақай, 2u = 56°, Ng = 1,546, Nт = 1,539, Np = 1,516.

Кристалдары әдемі, тақташа жұқ а келеді. Көбінесе тұтас кесек немесе сталактит формалас болады.

• Жаратылысы. Халькантит мыс кендерінің тотыққан бетінде құрғақ климат жағдайында пайда болады.

Халькантит табиғатта сирек кездеседі. Сондықтан оны қолдан жасайды. Ол химиялық өндірісте бояу жасауға, кейбір зиянды жәндіктермен күрес жүргізуде т. б. қолданылады. Халькантит кені мыс сульфид кендерінде кездеседі.