Ханибұш
| Ханибұш | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ханибұш
| ||||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Species | ||||||||||||||||
|
C. genistoides |
Ханибұш (африкаансша: Heuningbos, ағылшынша: Honeybush, ғылыми атауы Cyclopia spp.; Тегі: Fabaceae) - шай тәрізі қолданатын өсімдік. Бұл Оңтүстік Африканың тек солтүстік-батыстағы Батыс Кейп деген жеріндегі Лаңклоф деген шағын аймағында өседі де ройбұш сипаттарымен біраз үйлесімді.
Ханибұш атауы (ағылшынша: honey - бал, bush - бұта) шешектері бал тәрізді хош иісті болғаннан туған.
Табиғатта шамамен 23 түрі табылады, бірақ шаруашылықта негізінде 4 түрі пайдаланылады. Бұнда Cyclopia intermedia (африкаансша: berg tee - тау шайы), C. subternata (африкаансша: vlei tee - шалшық шайы), C. genistoides (африкаансша: kus tee - жағалық шай) және C. sessiliflora (африкаансша: Heidelberg tee - Һайделберг шайы, Оңтүстік Африкадағы таулы жердегі бір қаланың атындағы) деген түрлері бар.
Ханибұшты шайға пысықтаудын екі әдісі бар:
- Дәстүрлі әдісте, бұта жапырақтары жиыналады, кесіледі және жаншылады (ылғи шүбіршектермен), сосың күнге сүрленуге қалдырылады.
- Заманауи, өнеркәсіп әдісте, жапырақтар айналып және 70-80 градуске дейін қыздырлып тұрған күбішелерде 2-3 күні бойы сүрленеді. Үдеріс аяғында ауамен салқындатылады.
Біткеннен соң, жапырақтар електен өтізіледі де қолданба бойынша сұрыпталынады:
- Жоғары сапалы (көбінесе жібі мен құлағы бар шай қалташаларында қолданылады)
- Орта сапалы (көбінесе қалқымалы шай қалташаларында не қарапайым шай қайнатымында қолданылады)
- Қатқылды (көбінесе қарапайым шай қайнатымында қолданылады)
Ханибұш жапырақтарында кофеин (< 0.01 %) жоқ деп ауани есептеледі және де таннин (0.45%) де аз болады. Ханибұш құрамындағы бар кейбір биологиялық белсенді заттар төменде тізімделінеді:
Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Honeybush by Subhuti Dharmananda, Ph.D., Director, Institute for Traditional Medicine, Portland, Oregon
- Honeybush(қолжетпейтін сілтеме) by Liesl van der Walt, South African National Biodiversity Institute
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |