Шеелит

Шеелит

Шеелит - (швед химигі К.В. Шееле есімімен аталған) — вольфраматтар класына жататын минерал. Химиялық формуласы: CaWO₄, құрамы (%): CaO — 19,4, WO3 — 80,6, қоспалары: MoO₃, CuO, ниобий, тантал, сирек жер элементтері. Тетрагондық сингонияда кристалданады. Жеке кристалдары бипирамида, октаэдр, қалақ, минералдық агрегаттары сеппе, кейде түйірлі масса түрінде ұшырасады. Түсі сұр, сары, қоңыр, кейде — түссіз; сызығы ақ, шыны не алмастай жылтыр, мөлдір, қатты. Моос шкаласы бойынша 4,5 — 5, тығызд. 5,8 — 6,2 г/см3, ультракүлгін, катод, рентген сәулелері түскенде ашық көгілдір түс береді. Шеелит кендері скарндарда, ал шағындары жоғоры, орта, төмен температуралы гидротермалдық кендерде, пегматиттерде кездеседі. Ірі кен орындары Кореяда, Малай топаралында, Ұлыбританияда, Кавказда, Оралда бар. Қазақстанда Сарыарқада (Жоғары Қайрақты) және Таулы Алтайда кездеседі. Шеелит — вольфрамның басты кентасы.

Сингониясы тетрагондық ; дипирамида формасында. Кристалдық құрылысы орталық ты тетрагондық призма. Оптикалық оңқай, Ng = 1,937, Nm= 1,920. Кристалдық бейнесі — дипирамида. Жаратылысы. Шеелит гидротермалық және контакт — метасоматикалық ретінде, кейде пегматит арасында болады. Ол көп жерлерде вольфрамитпен бірге кездеседі. Шеелит те вольфрамит сияқты, вольфрам өндіру үшін қолданылады.