Шүрілдектер

Шүрілдектер
	; Charadrius vociferus
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі:	Жануарлар;
Жамағаты:	Хордалылар;
Табы:	Құстар;
Сабы:	Татреңтәрізділер;
Тұқымдасы:	Charadriidae;
Кіші тұқымдасы:	Charadriinae;
Тегі:	Charadrius; Линней, 1758
Синонимдері
	Aegialites / Aegialitis

Шүрілдектер (лат. Charadrius) – татреңтәрізділер отрядының бір туысы. Бұл құстардың дене тұрқы 15 – 25 см, мойны, аяғы қысқа, тұмсығы түзу, аса ұзын болмайды. Арқасы сұрғылт немесе саз түстес, бауыры ақ, кейбіреуінің жемсауында көлденең орналасқан жирен жолағы болады. Қанаты үшкір. Жерде жақсы жүгіреді. Жер шарында кең тараған (Антарктикада ғана кездеспейді), 23 түрі бар. Қазақстанның барлық аймақтарында кездесетін 7 түрі:

Жиі кездесетін шау шүрілдектің дене тұрқы 18 см-дей, салм. 30 – 40 г. Тұмсығы қысқа, аяғы да онша ұзын емес. Арқасы қоңыр сұр, бауыры – ақ, басы, мойны және жемсауы – қара ала. Жер бауырлай ұшады, шапшаң жүгіреді, малта тастардың арасынан оларды байқау оңай емес. Ұсақ жәндіктермен қоректенеді. Жыл құсы. Қазақстанға наурыздың ортасында ұшып келіп, жерді шұңқырлап, төсенішсіз ұя жасайды. Ондағы 4 ала жұмыртқаны ата-енесі кезек басып, 24 – 26 күнде балапан шығарады. Жылына 2 рет жұмыртқалайды. Қыркүйектің аяғында қыстау үшін Африка мен Азияның оңтүстігіне ұшып кетеді.

Галерея[өңдеу | қайнарын өңдеу]


қарғылы шүрілдек (Charadrius hiaticula)	келтетұмсық шүрілдек (Charadrius mongolus)	сарысағақ шүрілдек (Charadrius asiaticus)
шаушүрілдек (Charadrius dubius)	жуантұмсық шүрілдек (Charadrius leschenaultii)