Эос
Эос (көне грекше Ἕως, немесе Ἠώς, микен. a-wo-i-jo)[1] — ежелгі грек мифологиясындағы таңның Құдайы, Гиперион мен Тейя алыптарының қызы, Гелиос пен Селенаның әпкесі немесе қарындасы (басқа нұсқалары бойынша, ол Гелиостың қызы болатын, ал анасы болса кейде Түн деп саналады). Оны Паллантиада деп те атайды. Күйеуі Астрей, оның балалары: Анемалар (желдер) және Астралар (жұлдар).
Эос таңертен, мұхиттың алыс жағынан, әсем де сұлу жылқылар тартып жүрген екі аяқты күйме арбамен аспанға құлпырып шығады. Гомерден басталған ақындар, Эостың сұлулығы мен асқын әсемділігін сипаттап жазған, оны «әдім бұйра шашты», «алтын тақты», «қызғылт сары түске боялған пеплосқа киініп тұрған әйел». Оның эпитеттерін былай түсіндіреді: «Күн шығуынан бұрын, аспанда ортадан шығып тұрған, адам қолының саусақтарының бүкіл әлемді ұстап тұрғанын еске түсіретін, сызықтар пайда болады.
Гомер айтатындай, қызғылт ақ түсті саусақтары бар Құдай, таңертен бүкіл бөлмесінен шығып, өзінің құдайшыл Лампос пен Фаэтон жылқыларымен теңіз ішінен шығып бүкіл әлемді өзінің сәулесәмен жаулайды. Гомердің өзінде де, Аврораны күндіз Құдайы деп атап, Гемерамен (күндізбен) ұқсастырады.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Обнорский Н. П.,. Эос // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Энциклопедия античной мифологии: Эос