Қазақстаналюминий
| «Қазақстаналюминий» АҚ | |
| Түрі | |
|---|---|
| Биржадағы листингі | |
| Құрылды | |
| Орналасуы | |
| Басты адамдары |
президенті — Арман Есенжұлов |
| Саласы | |
| Өнімі |
алюминий оксиді (глинозем), металдық галлий, боксит кентасы, отқа төзімді қыш, әктас, электр және жылу энергиясы |
| Қызметкерлер саны |
10 мың |
| Басшы компания | |
Қазақстаналюминий– Қазақстанның ірі түсті металлургия кәсіпорны.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1996 жылы 9 наурызда құрылған. Құрамына "Павлодар алюминий зауыты", "Торғай боксит кен басқармасы", "Краснооктябрск кен басқармасы" және "Керегетас кен акционерлік қоғамы" кіреді. Өндіретін негізгі өнімдері: алюминий оксиді (глинозем), металдық галлий, боксит кентасы, отқа төзімді қыш, әктас, электр және жылу энергиясы. Глинозем өндірісінің жобалық қуаты – жылына 1,05 млн. т. Өнім негізінен Ресейдің Батыс және Шығыс Сібірінде орналасқан алюминий зауыттарына жөнелтіледі. Галлий алыс шет елдерге шығарылады.
Құрамына кіретін зауыттар мен басқармалар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
“Павлодар алюминий зауыты” – Қазақстанның төмен сапалы бокситінен глинозем шығаруға бағытталған. 1963 жылы қорыту-механикалық цехы іске қосылды. 1964 жылы тұңғыш алюминий оксиді алынды. Осы жылы зауыттың алғашқы кезегі, 1967 жылы екінші және үшінші, 1968 жылы төртінші, 1969 жылы бесінші кезектер пайдалануға берілді. Кәсіпорынның жобалық қуаты жылына 1,3 млн. тоннадан астам. 1976 жылы Г-0, Г-00 глиноземіне сапа белгісі берілді. Осы жылы сирек металдар цехының құрылысы басталып, төрт жылдан кейін жоғары жиіліктегі галлий өндіруді игерді. 1981 жылы 99,997 таңбалы галлийге Мемлекеттік сапа белгісі берілді. Қазіргі кезде жылына 20 т көлемінде галлий өндіріледі. Зауыттың дамуындағы маңызды кезең – тиімділігі жоғары автоматтандырылған технологиялық кешендерді және алюминий оксиді мен ілеспе өнімдер алудың технологялық процестерін басқару жүйесін енгізу. Зауыт бұған 1982 жылы қол жеткізді. Осы жылы жоғары кремнийлі бокситті өңдеуге көшу үшін қайта құрыла бастады. 1985 жылы зауытта ірі қарамды жабдық пен металл конструкцияларының пісірілген қосылыстарын жарылыспен өңдеудің жаңа технологиясы әзірленіп, енгізілді.
1999 – 2000 жылдары кәсіпорын мамандары өңдеудің әуелгі кезеңінде бокситтен бозғылт шлам мен темірлі құм шығару есебінен технологиялық жабдықтың өткізу қабілетін ұлғайтуға қол жеткізді. 2001 жылы 1,3 млн. тоннаға жуық глинозем өндірілді. 2000 жылы техникалық қайта жарақтандырудың кешенді бағдарламасы қабылданды, бұл бағдарлама бойынша 2005 жылы қарашірік өндіру көлемін 1,5 млн. тоннаға дейін жеткізу көзделген.
Торғай боксит кен басқармасы 1956 жылы құрылған, 1996 жылдан “Қазақстан“ ААҚ-ның құрылымдық бөлімшесі. Негізгі қызмет түрі – боксит және отқа төзімді саз өндіру. 2002 жылы 1,3 млн. тоннаға жуық боксит, 244 мың т отқа төзімді саз шығарды.
Красно-октябрск боксит кен басқармасы – 1952 жылы құрылған, 1996 жылдан “Қазақстан“ ААҚ-ның құрылымдық бөлімшесі. Негізгі қызмет түрі – боксит өндіру.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том