Қарабас құрқылтай
Қарабас құрқылтай (лат. Remiz coronatus) - кәдімгі құрқылтайға өте ұқсас құс. Айырмашылығы - ақ төбелі қара телпегінің болуы.
Таралуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстанның оңтүстігінде кәдімгі құрқылтайдың орнын басады. Қазақстанға көктемде наурыздың соңында - сәуірде ұшып келіп, күзде қыркүйекте ұшып кетеді. Тәңіртаудың баурайында және Сырдария, Талас Шу өзендерінің шөл жайылмасында орныққан.
Өмір сүру дағдысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өмір сүру дағдысы басқаларына ұқсас, дегенмен мал шаруашылығы жақсы дамыған өңірде ұясының қабырғасында өсімдіктер үлпегінен басқа қойдың жүні де жабысады. Ғалымдарға құрқылтайдың үлпектен ұя қабырғасына жапсыратын жіпті қалай дайындайтынын бақылаудың сәті түскен. Құрқылтай үлпекті тұмсығымен тістеп әкелген соң ұя жасалып жатқан тұстан қашығырақ орналасқан жіңішке бұтаққа қонады да, тұмсығындағы үлпекті түсіріп алмай бір аяғымен оны басады. Бұдан соң үлпекті табанынан бөлшектеп, бабына келтіре созады. Құс осылай бабына келтіріп алып, үлпекті табанымен бұтаққа қысады да, табанның астынан үлпекті біртіндеп соза түсіп, жіпті ширату үшін бұтаққа орап, өрмелей бастайды. Жіп дайын болғанда құс ұясына ұшып барады да, енетін ауыздан төменірек (ұшып келіп ұяға бірден енуі сирек кездеседі) жіпті іліп қояды.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010