Әсірелеу

Әсірелеу , гипербола (грек, hyperbole - күшейту) - әдебиеттегі көркемдеу тәсілдерінің бірі, әр түрлі құбылыстарды немесе белгілі бір нәрсені шамадан тыс асыра суреттеу тәсілі.

Әсірелеу - әдеби тілдің көркемдігін ғана емес, бейнелілігін, әсерлілігін арттырын, құбылтудың бір түрі. Көне эпостык жырларда, фольклорлық туындыларда жиі кездеседі. Мысалы:

"Қара арғымақ арыса, қарға адым жер мұң болар"

(мақал),

"Астындағы бурылдың, Жоғарғы ерні көк тіреп, Төменгі ерні жер тіреп..."

("Қобыланды батыр"). Әсірелеу ақын-жыршылар шығармаларында да жиі қолданылған.

"Аққан жасы сел болған, Етегі толып, көл болған...

" (Дулат) сынды айшықты шумақтар осының айғағы. Әсірелеу жазба ақындар шығармашылығында да қолданылады, бірақ оның сапасы, жаса- лу түрлері басқаша болып келеді және ауыз әдебиетіндегідей жиі кездесе бермейді. Мысалы: С.Торайғыров:

"Қараңғы қазақ көгіне, Өрмелеп шығын күн болам!"

- десе Т.Жароков:

"Қарыңды қағып - су қылдым, Суыңды сілкіп - бу қылдым. Түтініңмен таң атқыздым. Жеріме жұлдыз жаққыздым..."

, - деп жырлайды. Осының екеуінде де әсірелеу бар.^[1]