1993 жылы алғашқы қағазбен басылып шыққан тиындар бейнесі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Монета нысанындағы тиындар сипаты төменгі кестеде және суреттерде берілген.

Номиналы
(теңге)
Диаметрі,
(мм)
Қалындығы
(мм)
Массасы
(гр)
Қыры
1
3
5
10
20
17.27
19.56
21.87
25.00
31.00
1.3
1.6
1.7
2.0
2.0
2.26
3.48
4.71
7.43
11.37
тегіс
тегіс
тегіс
тегіс
бедерлі

Құны 1; 3; 5 теңгелік монетаның бет жағы (аверс) шеңбердің ішінде монета номиналын көмкерген он алты қырлы өрнекті рәміз бейнеленген. Номиналдың сол жақ бөлігінде монетаның соғылған жылы жазылған, ал оң жақ төменгі бөлігінде «ТЕҢГЕ» жазуы бар. Айналасы моншақ сиякты шеңбермен көмкеріліп, кант жүргізілген.

Монеталардың сырт жағында (реверс):

  • 1 теңге — монетаның орта шенінде салт-дәстүріміздегі аң — арқардың мифтік бейнедегі басы кескінделген. Оң жағына «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ» деген сез айналдыра жазылған.
  • 3 теңге — монетаның шенінде қасқырдың (бөрінің) сәндік-мифтік бейнесі кескінделген. Төменгі бөлігінде, бөрінің жоғары жағында қолдың геральдикалық бейнесі. Сол жағына «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ» деген сөз айналдыра жазылған, оны шығарылған жылы бөліп тұр.
  • 5 теңге — орта шенінде барыстың өрнекті-мифтік бейнесі кескінделген. Сол жағына «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ» деген сөз айналдыра жазылған, оны шығарылған жылы бөліп тұр.

Құны 10; 20 теңге монеталардың бет жағының жоғары жақ бөлігінде Қазақстан Республикасының Елтаңбасы бейнеленген және оның оның астында екі жол етіп жазылған «ТЕҢГЕ» жазуы бар. Номиналдың сол жағы мен оң жағында ұлтгық ою-өрнек элементтері салынған. Айналдыра «ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІ» деген жазу бар. Айналдыра кант жүргізілген.

Монеталардың сырт жағында (реверс):

  • 10 теңге — орта шенінде мифтік құстың бейнесі кескінделген. Жоғарғы бөлігінде геральдикалық аркау бейнесі. Айналдыра «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ» деген сөз жазылған, оны шығарылған жылы бөліп тұр.
  • 20 теңге - монетаның ортасында әбу Насыр әл-Фарабидің суреті бейнеленген. Айналдыра «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ» деген сөз жазылған, оны шығарылған жылы бөліп тұр.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банк Басқармасының 2001 жылғы 6 тамыздағы № 300 қаулысына сәйкес 2001 жылдың 1 қазанынан бастап айналымда жүрген 1993 жылғы үлгідегі ескерткіш және мерейтойлық монетадан басқа 1993 жылғы үлгідегі монета (теңге) айналымнан алынды. Ақша айналымынан алудың мынадай тәртібі белгіленсін:

  1. 2001 жылдың 1 қазанынан бастап монеталар тек қана Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан әрі — Ұлттық Банк) филиалдары, екінші деңгейдегі банктер және Қазақстан Республикасының аумағында банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар (бұдан әрі — екінші деңгейдегі банктер) қабылдайды және айырбастайды;
  2. екінші деңгейдегі банктер 2 (екі) жыл бойы заңды және жеке тұлғалардан 1993 жылғы үлгідегі монетаны (теңгені) қабылдайды және айналымда жүрген ақша белгілерінің басқа түрлеріне айырбастайды. Осы мерзім өткеннен кейін екінші деңгейдегі банктердің заңды және жеке тұлғалардан 1993 жылғы үлгідегі монетаны (теңгені) қабылдауға құқығы жоқ;
  3. Ұлттық Банктің филиалдары 7 жыл бойы занды және жеке тұлғалардан 1993 жылғы үлгідегі монетаны (теңгені) қабылдайды және олардың түпнұскалығы аныкгалғаннан кейін айналымда жүрген ақша белгілерінің басқа түрлеріне айырбастайды.

7 жыл өткеннен кейін Ұлттық Банктің Басқармасы заңды және жеке тұлғалардан 1993 жылғы үлгідегі монетаны (теңгені) қабылдау және айырбастаудың белгіленген мерзімін ұзартуға құқылы.[1]

Галерея[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Ақша, несие, банктер теориясы: Оқулық. — Алматы: «Жеті жарғы», 2011. — 368 бет. ISBN 978-601-288-026-7