Зинаида Николаевна Гиппиус

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Зинаида Николаевна Гиппиус ( зайыбының тегі бойынша Мережковская; 8 (20) қараша 1869, Белёв, Ресей империясы— 9 қыркүйек 1945, Париж, Франция) — орыс ақыны, жазушы, драматург, әдебиет сыншысы, орыс мәдениетінің "Күміс ғасырының" көрнекті өкілдерінің бірі.

Биографиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Зинаида Николаевна Гиппиус 1869 жылы 8 (20) қарашада Белев (қазіргі Туль облысы) қаласындағы орыстанған неміс ақсүйектер отбасында дүниеге келген. Әкесі, Николай Романович Гиппиус, танымал заңшы. Ол біраз уақыт Сенатта обер-прокурор болып қызмет атқарады; анасы Анастасия Васильевна Степанов жерінен шыққан. Ол Екатеринбург қаласындағы обер-полицмейстердің қызы. Әкесінің қызметіне байланысты отбасы бір қаладан басқа қалаға көп көшетін. Осының нәтижесінде Зинаида мектеп білімін толық алмады. Көптеген білім орындарында үздіксіз білім ала алмай, үй бала тәрбиелеушілерімен бірге емтихандарға дайындалатын.

Әдебиеттегі қызметінің басы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Гиппиус и Аким Волынский (Флексер).

Бастапқыда Гиппиус және Мережковский құпия келісім жасасты: Гиппиус тек қарасөзбен, ал Мережковский поэзиямен айналысады. Өмірлік жолдасының өтініші бойынша біраз уақыт (Крымда) Байрановскийдің «Манфредасын» аударады. Бірақ бұл әрекет сәтсіздікке ұшырайды. Ақырында Мережковский өзі келісімді бұзатындығы жайында айтады. Ол «Жолдан тайған Юлиан» жайында роман жазуды ұйғарады. Сол кезден бері екеуі де көңіл-күйлеріне байланысты өлең де, қарасөз де жазатын болады.

Петербургте Мережковский Гиппиусті көптеген әдебиетшілермен таныстырады. Алғашқы болып танысқандардың бірі – А. Н. Плещеев болған. Ол қонаққа келген кезде өзімен бірге «Северный вестник» журналының редакторлық портфолиясынан (онда поэзия бөлімін басқарған) кейбір өлеңдер алып келеді. Жаңа таныстарының қатарында – Я. П. Полонский, А. Н. Майков, Д. В. Григорович, П. И. Вейнберг болды; ол жас ақын Н. М. Минск және «Северный вестник» журналының редакциясымен жақын араласады. Сонымен қатар жақсы араласқан адамдарының бірі сыншы А. Л. Волынский еді. Бағыты «позитивизмнен идеализмге» негізделген жаңа бағытты ұстанатын журналмен жазушыны алғашқы әдеби тәжірибелері байланыстырады. Осы кезде ол көптеген қалалық журналдардың редакторларымен байланыста болып, көпшілікке арналған дәрістер мен әдеби кештерге баратын. Петербургтің әдеби өмірінде елеулі рөлі бар Давыдовтар отбасымен танысады (А. А. Давыдова «Мир Божий» журнал шығаратын). В. Д. Спасовичтің Шекспирге арналған үйірмесіне қатысатын. Ол үйірмеге танымал қорғаушылар мүше болған (негізінен князь А. И. Урусов) және де Зинаида Орыс Әдеби қоғамның қызметкер-мүшесі болады.

Гиппиус поэзиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Одной из самых значимых фигур в русской поэзии для Гиппиус был Александр Блок.

Мурузи Үйі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

В этом доме супруги прожили двадцать три года.

Қоғамдық қызметі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

З. Гиппиус на портрете Л. Бакста. 1906 год

Гиппиус 1899—1901 жылдарда С. П. Дягилевтің үйірмесіне қатысты. Үйірме «Мир искусства» журналының аймағында топтасқан болатын және осында жазушының алғашқы әдеби-сын мақалалары басыла бастаған. Ол мақалаларында ер адамдар есімдерімен белгіленетін (Антон Крайний, Лев Пущин, Товарищ Герман, Роман Аренский, Антон Кирша, Никита Вечер, В. Витовт). Гиппиус өз бойында қалыптастырған философиялық ойлар мен символизмнің эстетикалық бағдарламасын ұстанатын. Зинаида Николаевна «Мира искусства» журналынан жұмыстан кеткен соң, 1910-1914 жылдарда «Новый путь» (еншілес редакторы болған), «Весы», «Образование», «Новое слово», «Новая жизнь», «Вершины», «Русская мысль» журналдарында сыншы ретінде (прозаик ретінде шығармалары бұрын да басылған болатын) қызмет атқарады. Сонымен қатар «Речь», «Слово», «Утро России» газеттерінде жұмыс жасады. Ең үздік сыналған мақалалар өзінің «Литературный дневник» (1908) атты кітабына іріктеліп алынды. Гиппиус орыс көркем мәдениетін жағымсыз тұрғыда бағалады, оның себебін өмірдің діни негіздерінің дағдарысымен және өткен ғасырдағы әлеуметтік құндылықтардың күйреуімен байланыстырады. Гиппиус суретшінің әуестігін «христиан» болуға бағытталған «өмірге тікелей және белсенді әрекетінен көрді»

1905—1908[өңдеу | қайнарын өңдеу]

«Маков цвет», совместный труд трёх авторов, «Русская мысль», 1907, қазан

1908—1916[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сборники «Сирин» собрали под своей обложкой цвет русского символизма.

Гиппиус және төңкеріс[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Зинаида Гиппиус в домашней обстановке. 1914 ж.

1920—1945[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жанұясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жеке өмірі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шығармалары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Поэзия[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • «Собрание стихотворений». Книга первая. 1889—1903. Книгоиздательство «Скорпион», М., 1904.
  • «Собрание стихотворений». Книга вторая. 1903—1909. Книгоиздательство «Мусагет», М., 1910.
  • «Последние стихи» (1914—1918), издание «Наука и школа», Петербург, 66 сс., 1918.
  • «Стихи. Дневник 1911—1921». Берлин. 1922.
  • «Сияния», серия «Русские поэты», выпуск второй, 200 экз. Париж, 1938.

Проза[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • «Новые люди». Первая книга рассказов. СПб, 1-е издание 1896; второе издание 1907.
  • «Зеркала». Вторая книга рассказов. СПб, 1898.
  • «Третья книга рассказов», СПб, 1901.
  • «Алый меч». Четвёртая книга рассказов. СПб, 1907.
  • «Чёрное по белому». Пятая книга рассказов. СПб, 1908.
  • «Лунные муравьи». Шестая книга рассказов. Издательство «Альциона». М., 1912.
  • «Чёртова кукла». Роман. Изд. «Московское книгоиздательство». М. 1911.
  • «Роман-царевич». Роман. Изд. «Московское книгоиздательство». М. 1913.

Драматургия[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • «Зелёное кольцо». Пьеса. Изд. «Огни», Петроград, 1916.

Сын және публицистика[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үлгі:Хорошая статья