Қазақстан халық партиясы
| Қазақстан халық партиясы | |
 | |
| Басшысы | |
|---|---|
| Негізін салушы |
Қазақстан Коммунистік партиясының бұрынғы белсенділері |
| Құрылған жылы | |
| Штаб-пәтері |
Нұр-Сұлтан, Тұран д., 21/2 |
| Идеологиясы | |
| Мүшелер саны |
100 мыңнан астам адам (2018) |
| Ұраны |
«Халық! Жер! Әділдік!» |
| Қазақстан Республикасы Парламент Мәжiлiсіндегі орындар |
0 / 77 0 / 77 0 / 77 0 / 107 7 / 107 7 / 107 10 / 107 |
| Сайты | |
Қазақстан халық партиясы (ҚХП), (2004-2020 — Қазақстан коммунистік халық партия) — Қазақстандағы саяси партия.
Партия төрағасы Ертісбаев Ермұхамет, төрағаның бірінші орынбасары Қоңыров Айқын Ойратұлы, төрағаның орынбасарлары Сайфуллин Наиль, Ошақбаев Рахым, Сыздықов Олжас, Смирнов Виктор.
2004 жылдың 21 маусымында партия мемлекеттік тіркеуден өтті. Тіркеу күнінде партияда 90 000 мүше болды. 2004 жылғы Мәжіліске сайлау қорытындысы бойынша Партия 1,98 % дауыс жинады. 2007 жылы мәжіліске сайлауда партия 1,29 % дауыс жинап, Парламентке өте алмады. 2012 жылғы сайлауда 7,19% жинап Парламентке өтті. 2016 жылғы сайлауда партия 7,14% жинап Парламентке өтті. 2021 жылғы сайлауда ҚХП 9,1% дауыс жинап Парламентке өтті.
Қазақстан Халық партиясынан (ҚХП) 10 адам: Айқын Қоңыров, Жамбыл Ахметбеков, Ирина Смирнова, Айбек Паяев, Магеррам Магеррамов, Гаухар Нұғманова, Ғазиз Құлахметов, Ерлан Смайлов, Александр Милютин, Айжан Сқақова.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Партия Қазақстан коммунистік партиясының бөлшектенуі себепті пайда болды. Партияны құру идеясы ҚКП ОК-нің бірінші хатшысы С. Ә. Әбділдин келіспеушіліктер себепті құрамынан шыққан Қазақстан коммунистік партиясының Орталық Комитетінің 12 мүшесіне тиесілі. Бөлінуге мәжіліс депутаты Төлен Тоқтасыновтың ҚКП хатшысы болып тағайындалуы себеп болды. ҚКП-дан ҚКХП-ға 15 мың адамдай өтті. КНПК Құрылтай сьезі 2004 жылы сәуірде, 2004 жылы 21 маусымда Қазақстанның Әділет министрлігінде тіркелді.
2004 жылғы мәжіліске сайлау қорытындысы бойынша партия 1,98 % дауыс жинап (пропорционалды жүйе бойынша дауыс беру) парламентке өте алмады.
2007 жылы 28 наурызда КНПК және ҚКП біріңғай пресс-конференция өткізіп дайындалып жатқан бірігу туралы жариялады. Кейінірек КПК-мен жіті саяси келіспеушіліктерге байланысты ҚКХП бірігуден бас тартты.
2007 жылы пресс-конференцияда ҚКХП ОК хатшысы Владислав Косарев бас тартудың басты себебі ретінде Қазақстан коммунистік партиясының ҚКХП-мен тек жоғары деңгейде (ОК бюросы) ғана қарастырғанын, сол уақытта төмен деңгейде алдын ала қарастырмағанын айтты. Одан басқа ҚКХП лидері ҚКП структуралары толық құлдыраған және халық ішінде партия беделі болмағанын атап өтті.
2007 жылы Мәжіліске сайлауда партия 1,29 % дауыс жинап Парламентке өте алмады.
2005 жылы ҚКХП атынан Қазақстан Президентіне үміткер ретінде сайлау қорытындысы бойынша 0,34 % жинаған Ерасыл Әбілқасымов шығарылды.
Идеологиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстан Коммунистік Халық партиясы қызметінің мақсаты - ғылыми-техникалық прогресс пен ғылыми социализм принциптерінің негізінде шынайы халықтық билікке, әлеуметтік әділеттік, жан-жақты руханилық, бостандық пен гүлденген экономикаға қарай алға басу. Осындай қоғамның түпқазығы өз қабілеттерін дамыту және көрсету, сан алуан қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін толық азаматтық құқықтар мен жан-жақты мүмкіндіктерге иеленетін адам болуға тиіс.
Қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін мынадай міндеттерді шешу қажет:
- саяси салада – демократия үшін күрес, билікті жеңіп алу, шынайы халықтық билікті орнату, Қазақстан Халық Республикасын құру. Адамды қанауды болдырмайтын, атап айтқанда: мемлекеттік, жеке, акционерлік, кооперативтік меншік нысандарын тану.
- экономикалық салада – экономиканың дамуындағы шикізаттық бағытты жеңу, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығына қазіргі заман технологияларын енгізу, экономиканың базалық салаларында мемлекеттік меншікті қалпына келтіру;
- әлеуметтік салада – тұрғындар үшін республикада реформа басталғанға дейін болған (1990 жыл) әлеуметтік кепілдіктер көлемін қалпына келтіру және кеңейту;
- халықаралық қатынастарда – республиканың ТМД елдерімен интеграциялық процестерін қолдау, терроризмге қарсы күрес, халықаралық жан-жақты ынтымақтастық.
Құрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
ҚКХП-на мүшелік Партияның бағдарламалық және жарғылық айқындамаларын бөлісетін Қазақстан Республикасының 18 жасқа толған азаматтары үшін партия билетімен бекітілген ерікті, жекелей, кесімді болады.
ҚКХП партиясының ұйымдық құрылымы аумақтық принцип бойынша құрылады. ҚКХП ұйымдық негізі бастауыш партия ұйымдары болып табылады. Олар партияның аудандық және қалалық комитеті бекітетін партияның үш және одан да көп мүшесінен құрылады. Филиалдар мен өкілдіктер халық арасында Партия саясатын жүргізеді, мемлекеттік атқарушы және өкілді органдармен, саяси және қоғамдық құрылымдармен өзара іс-қимыл жасайды, өз мөрі және фирмалық бланкілері болады.
2010 жылдың маусымында ҚКХП құрамында 1868 бастауыш партия ұйым, 178 аудандық ұйым, 33 қалалық ұйым, 14 облыстық ұйым және Алматы мен Астана секілді республикалық маңызы бар қалалық ұйым жұмыс істеді.
Қазақстан Коммунистік Халық партиясының жоғары органы Орталық Комитет 4 жылда кемінде 1 рет шақыратын съезд болып табылады. Съезд шақыру туралы шешім съездің отырысы күніне дейін 2 айдан кешіктірмей баспасөзде жарияланады.
Партияның бақылау органдары мыналар: ҚКХП съезі сайлайтын Орталық бақылау-тексеру комиссиясы (ОБТК); Партияның филиалдары мен өкілдіктеріндегі партия конференцияларында олардың басшылық етуші органдарымен бірлесіп құрылатын облыстық, қалалық және аудандық бақылау-тексеру комиссиялары (ОБТК, ҚБТК, АБТК); жалпы жиналыс сайлайтын бастауыш партия ұйымдарының бақылау-тексеру комиссиялары. Бақылау-тексеру комиссиялары өздерін сайлаған жоғары органға, атап айтқанда: партия съезіне, филиалдар мен өкілдіктердің конференцияларына, бастауыш ұйымдардың жиналыстарына есеп береді.
Рәміздері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қазақстан Коммунистік Халық партиясының өз рәмізі: партия съезі бекіткен жалауы мен эмблемасы бар. Жалау: жалау енінің ұзындығына арақатынасы 1:2 болатын қызыл түсті мата. Жалау матасының жоғары бөлігінде жалау ұзындығынан сабына дейінгі 1/4 қашықтықта В. И. Лениннің кескіндеме бейнесі бейнеленген. Жалау матасының жоғары бөлігін бойлай қазақ және орыс тілдерінде: «Қазақстан Коммунистік Халық партиясы», «Коммунистическая Народная партия Казахстана» деген жазу бар.
Партия эмблемасы «Орақ пен Балға» бейнесімен белгіленеді, оны қоршай қазақ және орыс тілдерінде «Қазақстан Коммунистік Халық партиясы», «ҚКХП», «Коммунистическая народная партия Казахстана», атап айтқанда: «КНПК» деген партия атауының аббревиатурасы жазылған.