Абай мұздығы (Жетісу Алатауы)
Басқа мағыналар үшін Абай мұздығы деген бетті қараңыз.
| Абай мұздығы | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Түрі | Таулы мұздық |
| Ауданы | 10,2 км² |
| Ұзындығы | 7,5 (морена басқан бөлігін қосқанда 8,5) км |
| Қалыңдығы | 100 м |
| Орналасуы | |
| 45°04′6″N 80°16′23″E / 45.06833°N 80.27306°E | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Жетісу облысы |
Абай мұздығы – Жетісу (Жоңғар) Алатауының солтүстік беткейіндегі Үлкен Басқан өзені алабында, Өсек өзенінің басталу кезеңінде орналасқан мұздық. 1947 жылы Абай Құнанбаев есімі берілді. Алғаш рет бұл мұздық туралы қысқаша ғылыми сипаттама 1913 жылы М.Ф. Войшвило кітабында жазылған. 1947 жылдан бері Абай мұздығын зерттеумен Қазақстан ғылым академиясының География институты айналысады.
Аумағы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ұзындығы 7,5 км (морена басқан бөлігін қосқанда 8,5 км). Аумағы 10,2 км2, ашық жерінің аумағы 8,9 км2, орташа қалыңдығы 100 м. Кейінгі 25 жыл ішінде мұздық аумағы 3,0 км-ге (ашық жері 2,3 км2-ге) кішірейген.
Жер бедері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Үстіңгі беті бедерлі, жарықшақты болып келеді. Фирн межесі 3720 м биіктікте. Мұздықтың үстіңгі ұшы 4511 м, төменгі шеті 3060 м биіктікте жатыр. Мұздықтан еріген су төменгі морена бөгелуінен пайда болған көлге құяды.[1][1][2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ a b Жетісу. Энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IX том