Абай (Ибраһим) Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы (мақала)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

«Абай (Ибраһим) Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы» («Жизнь и твор­чество Абая (Ибрагима) Кунанбаева»), Мұхтар Әуезовтің мақаласы. Абай Құнанбаевтың «Лирикалары мен поэмалары» атты 1940 ж. «Художествен­ная литература» баспасынан орыс тілінде жарық көрген жинағына жазған алғы сөзі. Кітап Л. Соболевтің редакторлығымен шыққан. Аталған кітапқа арнап жазылған алғы сөзде Мұхтар Әуезов Абайдың өмірі, өскен ортасы, ақындық мектептері, көркемдік құбылыс ретіндегі ерекшеліктері жайында өте нақты, терең мағыналы мәліметтер берген. Мақаланың көлемі, мазмұны аударма-жинақтың талаптарына сай. Абайдың өмірі мен шығармаларына қатысты деректерді тугел берген. Абайдын адам ретінде қалыптасуына шешесі Ұлжан мен ежесі Зеренің әсерін ерекше атап өткен. Абайдың ақындық мектептері төл әдебиеті мен Шығыс поэзиясы, орыс, Еуропанын классикалық әдебиеті мен философиясы бала көзінен-ақ игілікті ықпал еткенін көрсетеді. Абайдың ақындық тұлғасының қалыптасуына бұлармен қатар ерекше табиғи дарынның, бай өмірлік материалдың болуының шешуші ықпалы болды дейді. Мақалада Абай өмірі мен шығармашылығына әр түрлі дәрежеде әсер еткен Е. Михаэлис, Н. Долгополов, С. Гросс, Леонтьевтер, А. Пушкин, М. Лер­монтов, И. Крылов, М. Салтыков-Щедрин, Л. Толстойлармен қатар қазақ ақындары да аталған. Абайдын ақындығын жоғары бағалағандардың ішінде Шортанбай, шәкірттерінің ішінде Шәкәрім аты аталған. Ақынның ел басқару ісіне араласуы, жамандықпен күресуіне қатысты нақты мысалдар бар. Алғы сөздің екінші бөлімінде негізінен ақын шығармашылығына талдау жасалған. Абайдың ақындық мектебіне арнайы тоқталған. Аудармашылық қызметіне өте жогары баға берілген. Ақынның «Ғақлия» қара сөздеріне, композиторлық қырына да назар аударған.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Мұхтар Әуезов энциклопедиясы Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 987-601-282-175-8