Аверроизм

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Аверроэсқа ескерткіш Кордовта

Аверроизм - орта ғасыр философиясындағы бағыт, негізін қалаған - 12 ғасырдағы араб ойшылы Ибн Рушд (Аверроэс).

Аверроизм Ибн Рушд аристотелизмінің материалистік тенденциясын - дүниені мәңгі екенін (демек, құдай жаратпағанын), жанның өлетінін дәлелдейтін, ақиқаттың екі жақтылығы жайындағы теорияны, білімді діни сенімнен, философияны теологиядан бөліп, тіпті оларды қарама-қарсы қоятын идея ойлап шығарды. Сөйтіп, Энгельстің айтуы бойынша, Аверроизм теологияға қарсы "ұшқыр, еркін ойдың" нышанын білдірді, ол нышан арабтардан роман халықтарына ауысып, 18 ғ. материализмнің тууына көп әсер етті.
Ибн Рушдтың шығармаларын латын тіліне аудару арқылы Аверроизм Батыс Еуропаға таралды. Онда Аверроизмнің басты өкілі Сигер Брабантский болды. Фома Аквинский өзінің "Аверроизмге қарсы сананың біртұтастығы жайында" деген шығармасында С.Брабанскийді сынға алады. Католиктік шіркеудің қудалауына қарамастан, Аверроизм философиясының Еуропа елдеріне ықпалы әлсіремеді. Италияда Аверроизм ықпалы 16 ғасырға дейін сақталды. Аверроизм әсіресе дәрігерлер арасында көп таралып, қайта өркендеу дәуіріне дейін өмір сүрді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998