Автофазалау
Автофазалау - зарядталған бөлшектердің циклді үдеткіштерінде бөлшекті жоғары энергаяға дейін үдеткенде орбитадағы шоқтың тұрақтылығын қамтамасыз ететін өрістін бөлшектерді үдеткендегі өзгерісі мен разрядталған бөлшектердің ағынының қозғалысы арасындағы синхрондылығын автоматты қолдау.[1]
Автофазалану, фазалық орнықтылық — резонанстық үдеткіштердегі зарядталған бөлшектер қозғалысының оларды үдететін электр өрісі фазасымен салыстырғандағы орнықтылық құбылысы. Бұл құбылысты 1944—45 жылдары Ресей физигі В.И.Векслер мен американ физигі Э. Макмиллан бір мезгілде ашқан. АВТОФАЗАЛАНУ — бірінен соң бірі келетін екі үдеу аралығына кететін уақыттың (Т) бөлшектер энергиясына (Е) тәуелді болуының салдары. Зарядталған бөлшектер үдетіліп отыруы үшін олар электр өрісінің тепе-теңдік фазасында (0) немесе соның төңірегіне жақын болуы керек. Тепе-теңдік фазасының екі мәні (0, 0) болады. Егер бөлшектер энергиясы (Т) өскен сайын уақыт та өсіп отырса (T/E0), үдеткіш аралықтағы фазаның 0 мәніне түскен бөлшектер үдетуші өріспен тек резонанстық қозғалыста болады. Екінші тепе-теңдік фаза 0 — орнықсыз. Ол орнықты болуы үшін T/E0 шарты орындалуы керек. Қазіргі заманғы резонанстық үдеткіштер жұмысы АВТОФАЗАЛАНУға негізделген.[2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
- ↑ Қазақ ұлттық энциклопедиясы