Агрессиялық іс-әрекет

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Агрессиялық іс-әрекет — соғысты жариялауға байланыссыз төмендегі қимылдар: бір мемлекет қарулы күштерінің басқа мемлекеттің аумағына басып кіруі, шабуыл жасауы, әскери басқыншылық жасауы немесе басқа мемлекеттің аумағын не оның бір бөлігін күш қолданып қосып алуы; бір мемлекеттің басқа мемлекеттің аумағын бомбалауы немесе оған қарсы қандай да болсын қару қолдануы; бір мемлекеттің қарулы күштерінің басқа мемлекеттің кеме тұрақтарын немесе жағалау өңірін қоршауы; бір мемлекеттің қарулы күштерінің басқа мемлекеттің құрлық, теңіз немесе әуе әскерлеріне шабуыл жасауы; келісім бойынша басқа мемлекеттің аумағына орналасқан бір мемлекеттің өз қарулы күштерін келісімнің шарттарын бұза отырып қолдануы немесе келісім әрекеті аяқталған соң оларды сол аумақта қалдыруы; бір мемлекеттің өз аумағын басқа мемлекетке оның үшінші мемлекетке қарсы агрессиялық іс-әрекет жасау үшін жалға беруі агрессиялық іс-әрекет. Бұларға қоса БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі әрбір нақты жағдайдың агрессиялық іс-әрекет болып табылатынын анықтайды.[1]

Саясаттағы агрессия[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бір мемлекеттің қарулы шабуылы адамзаттың бейбітшілік пен қауіпсіздікке қарсы халықаралық қылмыс деп саналады. Агрессия тұжырымдамасы бастаманың белгісі болып табылады, алдымен мемлекетті күшпен пайдалануды білдіреді. тіпті қарулы күштер, мемлекеттік іс-шараларды, шабуыл пайдаланып болса, өзін-өзі қорғау жүзеге асырылады, халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қолдау немесе қалпына келтіру үшін БҰҰ-ның Жарғысына сәйкес қабылданған агрессия актісі, сондай-ақ ұжымдық іс-шаралар қарастырылуы мүмкін емес. Агрессия нысанасы, әдетте, мемлекет.

Агрессияны анықтау БҰҰ Бас Ассамблеясының 1974 жылғы 14 желтоқсандағы 3314 қарарында қамтылған. Агрессия актілері әдетте тікелей және жанама бөлінеді: Тікелей агрессия- Басқа мемлекеттің аумағында мемлекеттің қарулы күштерінің шабуылына немесе шабуылына; кез келген әскери іс-қимыл, тіпті мұндай шабуылдан немесе шабуылдан туындайтын уақытша; кез келген басқа мемлекеттің аумағын аннексиялау (мәжбүрлеп аннексиялау). Тікелей агрессияға сондай-ақ шет мемлекетке қару-жарақ салу немесе қаруды қолдану кіреді; басқа мемлекеттің қарулы күштері тарапынан мемлекеттің порттары мен жағалауларын қоршау; мемлекеттің қарулы күштерінің басқа мемлекеттің жерінде, теңізде немесе әуе күштеріне (флоттарына) шабуыл жасауы; басқа мемлекеттiң аумағында халықаралық келiсiмде белгiленген әскери қатысу шарттарын бұзу. Жанама агрессия- ол тікелей агрессия актілеріне равносильно осындай ауыр сипаттағы басқа мемлекетте, немесе осындай актілерге елеулі бөлігіне қарсы қарулы күшіне жүзеге актілерді қарулы топтар мен топтардың, құралымдарға немесе наемников арқылы жіберу. агрессия қатысқаны туралы акт ол басқа мемлекеттің билік ету, үшінші мемлекетке қарсы агрессия қылық пайдаланылатын соңғы кезде орналастырды, оның аумағын, мүмкіндік беретін, мемлекеттік іс-шаралар қарастырылады.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл

{{wikify