Мазмұнға өту

Айлауықтар тұқымдасы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Boraginaceae
Forget-me-not (Myosotis discolor)
Forget-me-not (Myosotis discolor)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
(unranked) Eudicots
(unranked) Asterids
Сабы: (unplaced)
Тұқымдасы: Boraginaceae
Juss.
Subfamilies

Айлауықтар тұқымдасы (лат. Boragіnaceae) – бір, екі немесе көп жылдық шөптесін өсімдіктер.

100-ге жуық туысы, 2000-дай түрі бар. Қазақстанда айлауықтар тұқымдасының 40 туысы, 130-дай түрі кездеседі. Сабағы цилиндр тәрізді, оған жай жапырақтары кезектесіп орналасады. Жапырағының сыртын қалың түк басқан. Гүлшоғыры бұйра, кейде қос бұйра. Толық жетілгенде жазылып, шашақ гүлшоғырына ұқсайды. Әрбір гүлінің 5 тостағанша және 5 күлте жапырақтарының негізі кірігіп, түтік түзеді. Аталығы 5, аналығы біреу болады, ол екі жеміс жапырағынан тұрады. Алдымен екі ұялы, кейін жалған пердемен бөлініп төрт ұялы, әр ұясында бірден тұқым бүршігі жетіледі. Жемісі – 4 жаңғақша. Жемістері гүл қасы жапырақшаларының қасаңданып кеуіп кеткен түкті өсінділері арқылы мал жүніне жабысып таралады. Айлауықтар тұқымдасы негізінен бал беретін және бағалы дәрілік өсімдіктер. Оның көптеген түрінің гүлінен ара бал жинайды. Бояғыштар жасау үшін де пайдаланылады. Мал сүйсініп жемейді.[2]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Boraginaceae Juss., nom. cons.. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture (12 сәуір 2007). Тексерілді, 2 сәуір 2009.
  2. Қазақ Энциклопедиясы, 1-том