Алабота (өсімдік)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
 Басқа мағыналар үшін Алабота деген бетті қараңыз.
Алабота
Орталық Азия алаботасының (Atriplex centralasiatica Iljin) сабақтары
Орталық Азия алаботасының (Atriplex centralasiatica Iljin) сабақтары
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Magnoliophyta
Табы: Magnoliopsida
(unranked) Core eudicots
Сабы: Caryophyllales
Тұқымдасы: Қызылқұйрық тұқымдасы
Кіші тұқымдасы: Chenopodioideae
Тегі: Atriplex
L.
Түрлері

100—200 шамасында, мәтінді қараңыз

Алабота (лат. Atriplex) — біржылдық шөп текті өсімдік.

Биіктігі 20—80 см, кезек жапыратқты, шөлге шыдамды өсімдік. Денесінде ұсақ тозаңы болады. Орталық Азияға, Қытайдың батыс бөлегіне (лат. Atriplex centralasiatica), және өзге бір түрі Сібірге көп тараған. Жемісін күзде жиып алып дәріге пайдаланады.[1]

Алабота тағамдық өсімдік ретінде ертеден бері белгілі. XIX ғ. дейін оны бақтарда дақылдармен бірге өсірген. Ежелгі грек дәрігері Гален алабота өзге тағамдардай-ақ тойымдылық беретінін айтқан. Содан кейін алаботада көп мөлшерде протеин бар екені анықталды. Алаботаның иісі, дәмі жоқ, бұл оны басқа өнімдермен қосып дайындауға таптырмас құрамдас бөлік екенін көрсетеді.[2]

Емдік рөлі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бауырды қуаттандырып, көзді нұрландырады.

Өзге рөлдері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сабын жасайды, жер тыңайтады, маңызды мал шаруашылық қоректік шөбі.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.— Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.ISBN 9965-36-414-1