Алау батыр

Алау Батыр (шамамен XIV–XV ғасырларда өмір сүрген) — аты аңызға айналған батыр, Алтын орда әмірі.^[1] Алаудың шыққан тегі Татар атты түркі халқының Алшы тайпасы. Алшылар өзге татарлар сияқты ерлерін "алшын", әйелдерін "алшытай" деп атаған. Шежіре бойынша, Алау батыр Алшын тайпасынан тарайтын Әлімұлы мен Байұлы рулар бірлестігінің арғы атасы саналады, яғни Алшынның барлық 18 руы Алау Әмірден тарайды. Қара Жүрген мен Жолшора Талдыбайдың 1925-ші жылы жазған шежіресінде Алау Батырды Бекарыстан таратады. Шежірелердегі аталар санын демографиялық жүйемен есептегенде бүгінгі ұрпақ пен Алау Батыр арасы 15 ғасырға апарады. Оның есімі кездесетін “Қырымның қырық батыры” жырлары да осы Ноғайлы заманының эпосы. Ол туралы қисса да бар. қ. “Алау Батыр”. "Алау Батыр" - "Қырымның қырық батыры" топтамасына енетін жыр. Нұсқасы толық, тұтастай 7-8 буынды жыр үлгісімен шығарылған. 1942 жылы Мариям Исаевқызы стенограмма әдісімен жазған. Жырда елді сыртқы жаудан қорғау, туған жері, Отаны үшін жанын аямау идеясы қиял-ғажайып ертегі сарындарымен ұштасып, Алау батыр халық қорғаны, қамқоршысы бейнесінде суреттеледі.

"Алау Батыр" жыры алғаш рет "Қазақ халык әдебиеті" көп томдығының 12-томында жарық көрді (1990). Түпнұсқасы Орталық ғылым кітапхана қорында сақтаулы.^[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

↑ Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
↑ “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6