Алтын күз (Левитан картинасы)

Алтын күз. Левитан, 1895 ж.

«Алтын күз» — орыс суретшісі Исаак Ильич Левитанның (1860—1900) 1895 жылы салған пейзажы. Мемлекеттік Третьяков галереясына тиесілі. Сурет өлшемі — 82 × 126 см.

Тарихы

Левитан суретті Тверь губерниясы, Горка шаруа мекенінде тұрғанда, 1895 жылдың күзінде бастады. Жұмысты жылдың соңында Мәскеуде аяқтаған болатын. 1896 жылы сурет Петербурге, кейін Мәскеуде өткен Жылжымалы көркемөнер көрмелерінің достастығының 24-ші көрмесінде қойылды. Сол жылы-ақ суретті Павел Третьяков сатып алған еді. «Алтын күзді» Левитанның 1895—1897 жылдары «мажорлық сериясына» жатқызады. Бұл жиынтыққа «Март» (1895), Свежий ветер. Волга» (1891—1895), «Весна. Большая вода» (1897) суреттері де кіреді. «Алтын күз» өзінің эмоционалдық мазмұнының әсемдігімен таң қалдырады. Сонымен қатар, ол суретшінің шығармашылығына импрессионизмнің әсер еткеніне мысал болып табылады.

Сипаты

Левитан күз пейзаждарын салуды жақсы көретін — бұл жыл мезгіліне байланысты оның жүздеген жұмыстары бар. Солардың ішінде суретшінің ең танымал туындыларының бірі «Алтын күз» болып табылады. Бұл суретте ағаштармен қоршалып, сары және қызыл күзгі жапырақтармен көмкерілген кішігірім өзен бейнеленген. Алыста ауыл үйлері көрінеді, егістіктер, көкжиекте сары түске боялған күзгі орман тұр. Ал төбеде аппақ бұлттар қалқып бара жатқан көк аспан төніп тұр. Суреттің жарқын және оптимисттік түстері Левитан шығармашылығына тән емес — әдетте ол әлдеқайда жұмсақ және нәзік тондар қолданатын.

Әдебиет

• Левитан И. И. Письма, документы, воспоминания / А. А. Фёдоров-Давыдов. — М.: Искусство, 1956. — 335 с.
• Мальцева Ф. С. Мастера русского пейзажа. Вторая половина XIX века. Часть 4. — М.: Искусство, 2002. — 84 с. — ISBN 9785210013484.
• Паустовский К. Г. Собрание сочинений в восьми томах. — М.: Художественная литература, 1969. — Т. 6.
• Петров В. А. Исаак Ильич Левитан. — СПб.: Художник России, 1992. — 200 с. — (Русские живописцы XIX века).
• Петров В. А. Исаак Левитан. — М.: Белый город, 2000. — ISBN 5-7793-0250-2.