Амангелді ауылдық округі (Қорғалжын ауданы)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Қазақстан ауылдық округі
Амангелді ауылдық округі
Облысы

Ақмола облысы

Ауданы

Қорғалжын ауданы

Округ орталығы

Өркендеу

Енеді

2 ауыл

Тұрғыны (2021)

461

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Автомобиль коды

03

 Басқа мағыналар үшін Амангелді ауылдық округі деген бетті қараңыз.

Амангелді ауылдық округіАқмола облысы Қорғалжын ауданындағы әкімшілік бірлік.

Әкімшілік құрамы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Құрамына Жұмай, Өркендеу ауылдары кіреді. Орталығы – Өркендеу ауылы.[1] Округ құрамында болған Бірлік ауылы 2006 жылы таратылған.[2]

Халқының саны (2009, 2021)[3]
Елді мекен 2009 2021 2021 2009-ға пайызбен Ерлер 2009 Ерлер 2021 2021 2009-ға пайызбен Әйелдер 2009 Әйелдер 2021 2021 2009-ға пайызбен
Жұмай ауылы 137 83 60,6 75 46 61,3 62 37 59,7
Өркендеу ауылы 489 378 77,3 249 209 83,9 240 169 70,4
Жалпы саны 626 461 73,6 324 255 78,7 302 206 68,2

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Нұра өзенінің Теңізге құяр тұсында ежелден бері қонақжай, аңшы, саятшы, әнші-күйші, ержүрек, батыр халық өздерінің көшпелі өмір салтымен ауыл-ауыл болып отырған. Қазан төңкерісінен кейін орнаған кеңес үкіметі көшпелі елді отырықшылыққа баулып, коллективтендіру жұмысын қолға алды. Жиырмасыншы жылдардың аяғы, отызыншы жылдардың бас кезінде осы өңірде де ұжымдастыру жүргізіліп, аумақтық-әкімшіліктік өзгерістер болды. 1928 жылы Қорғалжын ауылы құрылды. Одан кейін Кеңбидайық, Жұмай сияқты ауылдар бой көтерсе, 1934 жылы Өркендеу ауылы пайда болды.

Бұл колхоз кейінірек Амангелді Имановтың есімін иеленді. Маңайдағы Кіндікті, Көктал, Жуалы сияқты шағын ауылдарды біріктіріп, мойынсерік ұйымдастыру мақсатында құрылған бұл ауыл тез өркендеп, дами бастады. Үлкендердің айтуы бойынша алғашқы ұжым басшысының бірі Жақайдың Ахметжаны болыпты. Жармақ, Тілкен, Бейсенбай, Алшын, Жақып деген аталарымыз да әр жылдары осы елді басқарыпты. Ауылдық Кеңесті әр жылдары Диханбаева Зура, Сарқұлақ атамыз, Есенбаев Балташ басқарған көрінеді. Кәрім, Сәмет, Қасым, Ыдырыс, Мұса, Бидал, Әлімнің Рақымбергені, Хамзе, Лөкет, Кездік, Рақымжан, Қожаханның Сыздығы, Қырбай, Мұқан, Қамидолла, Таймағанбет, Төлеубек, Бертақ, Болатбек, Шайырман, Күлжәмила, Гаухар, Шәкен сынды аталарымыз бен әжелеріміз колхоздастыру кезінің нағыз ерлері еді.

Соғыс кезінде колхозды Құрмансейіт атамыз басқарған. Ол кісіге арнаған Үлебайдың әзіл өлеңі де бар.

1946 жылдан 1960 жылға дейін Асаубалық ауылдық Кеңесі аталып келсек, кейін Амангелді ауылдық Кеңесі, Амангелді ауылдық әкімшілігі, Амангелді ауылдық округі болып өзгердік. Бұл басшы орындарды әр жылдары Абужаров Нұрғали, Бижаев Дулат, Тайыпов Ғабдолла, Әбдрәсілов Қазбек, Саурықов Есенбай, Кәрібаев Сүйіндік, Исин Сағатбек, Мамырайымов Исләм, Нұрғали Оразғали басқарды. Ауыл әкімі міндетін Кәрімов Жұмабай, Абужаров Еркін де уақытша атқарған кездер болды.

Ауылдан шыққан тұлғалар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Зағи әжеміз бен Диханбаева Зура әжеміз Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесінің депутаттары болып сайланған. Зура әжеміз бұған қоса, Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің пленум мүшесі де болыпты. Қалимаш Зылғарина әжеміз де облыстық Кеңеске депутат болып сайланған көрінеді. «Дударай» әнінің авторы Әнетов Үлебай - сазгер, Мариям Жагорқызы Рекина - орындаушы.

Осы орайда, Өркендеуден шыққан, атағы бүкіл елге жайылған белгілі адамдардың өзі бір төбе. Олар:

  • суырып салма ақын Құлтума
  • жоғарыда айтып өткен махаббат гимнінің авторы Үлебай атамыз,
  • батыр революционер Мәдін Рақымжан.
  • Атақты әнші апамыз Рабиға Есімжанованың ағасы Бабақов Қосымжанның сазгер ретінде бүкіл республикамызға аты шыққан, ол кісі де осы елдің тумасы.
  • Сұлтанбек Қожахметов техника ғылымдарының докторы
  • Наталья Геллерт бір кездегі атақты әйел механизатор, КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты. Кейін Қазақстан Парламенті Мәжілісінің депутаты болып сайланған.
  • Әбілқасымов Өтеген байланыс саласында республикаға белгілі жетекші маман
  • Нүркенов Жаңбыршы республика су шаруашылығы вице-министрі болған.
  • Механизаторлар
    • Туғанбаев Ермек
    • Хасенов Сағымбек кеуделеріне Ленин орденін таққан.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]