Аман Ғұмырұлы Төлеев

Аман Ғұмырұлы Төлеев орыс. Аман Гумирович Тулеев тат. Әман Гомәр улы Түлиев
Төлеев, 2010 жыл
Лауазымы
Ту Кемерово облысы Заң шығару жиналысы — Халық депутаттары кеңесінің төрағасы Ту
10 сәуір — 14 қыркүйек 2018
Президент	Владимир Путин
5 сәуір 1994 — 15 шілде 1996
Президент	Борис Ельцин
Ту Кемерово облысының Губернаторы Ту
1 шілде 1997 — 1 сәуір 2018
Президент	Борис Ельцин Владимир Путин Дмитрий Медведев Владимир Путин
Ізашары	Михаил Кислюк
Ізбасары	Сергей Цивилёв
Ту ТМД мүше-елдермен әріптестік бойынша Ресей Федерациясының 3-министрі Ту
22 тамыз 1996 — 1 маусым 1997
Президент	Борис Ельцин
Премьер-Министр	Виктор Черномырдин
Ту Кемерово облыстық атқарушы комитетінің төрағасы Ту
27 желтоқсан 1990 — 27 тамыз 1991
Өмірбаяны
Партиясы	КОКП (1968—1991) Біртұтас Ресей (2005 бері)
Білімі	Тихорецк темір жолы көлігінің техникумы (1964) Жаңасібір темір жолы көлігінің институты (1973) КОКП ОК жаңындағы әлеуметтік ғылымдар академиясы (1989)
Ғылыми дәрежесі	саясаттану ғылымдарының докторы
Дүниеге келуі	13 мамыр 1944 (1944-05-13) Красноводск, Түрікмен КСР, КСРО
Қайтыс болуы	20 қараша 2023 (2023-11-20) (79 жас) Кемерово, Кемерово облысы, Ресей
Әкесі	Төлеев Молдағазы Қолдыбайұлы (1914—1975)
Анасы	Насырова (Власова) Мунира Файзқызы (1921—2001)
Жұбайы	Төлеева Эльвира Фёдоровна (1943)
Балалары	ұлдары Дмитрий (1968) мен Андрей (1972—1998)
Марапаттары	Достық ордені Үлгі:Еңбек Қызыл Туы ордені (Моңғолия) Үлгі:1 дәрежелі Мәскеу әулие кінәзі Даниилдың ордені Үлгі:2 дәрежелі Мәскеу әулие кінәзі Даниилдың ордені
Аман Ғұмырұлы Төлеев Ортаққорда

Аман Ғұмырұлы Төлеев (орыс. Аман Гумирович Тулеев, тат. Әман Гомәр улы Түлиев, туған аты-жөні Аманкелді Молдағазыұлы Төлеев; 13 мамыр 1944 жыл Красноводск, Түрікмен КСР – 20 қараша 2023 жыл, Кемерово, Кемерово облысы) — ресейлік саяси қайраткер, Біртұтас Ресей саяси партиясы Жоғарғы Кеңесінің мүшесі, Кузбасс облыстық кәсіптік білім беруді дамыту институтының ректоры, технология ғылымының докторы (2000).

Байұлы тайпасының Адай руынан шыққан.

Өмірбаяны

Жаңасібір темір жол инженерлері институтын (1973), Қоғамдық ғылымдар академиясын (1989) бітірген. Еңбек жолын 1964 жылы Кемерово облысында темір жолшы болып бастады. 1967 – 73 жылдары Новокузнецкідегі Мундыбаш станциясында кезекші, бастықтың көмекшісі, станция бастығы, 1973 – 1985 жылдары Междуреченск темір жол станциясының бастығы, Кемерово темір жолының Новокузнецк бөлімшесі бастығының орынбасары, бөлімше бастығы, 1985 – 1988 жылдары Кемерово облыстық партия комитетінде көлік және байланыс бөлімінің меңгерушісі, 1988 – 1990 жылдары Кемерово темір жолының бастығы болды. 1990 – 1993 жылдары РКФСР (кейінгі РФ) Жоғарғы Кеңесінің депутаты, Кемерово облыстық халық депутаттары кеңесінің төрағасы, 1994 – 1996 жылдары Кемерово облыстық заң шығарушы жиналыстың төрағасы, 1996 – 1997 жылдары РФ-ның ТМД елдерімен қарым-қатынас министрі қызметтерін атқарды. 1997 жылдан Кемерово облысының губернаторы. 3 рет (1991, 1996, 2000) РФ Президенттігіне кандидат болып тіркелді.

Төлеев “Долгое эхо путча” (1992), “Власть в руках человека и ... человек в руках власти” (1993), “На изломах жизни...” (1993), “Цена иллюзий” (1995), “Отечество – боль моя” (1995), “Судите сами” (1996) атты кітаптарын жазған. Ресейдің, Украинаның, Қазақстанның, Беларусьтің, Моңғолияның көптеген ордендерімен марапатталған. Саяси тұлға ретінде бірнеше рет Қазақстанда ресми сапармен болып қайтқан.