Анна Петровна Керн
Анна Петровна Керн екінші күйеуінің аты бойынша Маркова-Виноградская; 1800 жылдың 11 [22] ақпанында Орёл жерінде дүниеге келіп —1879 жылдың 16 [27] мамырында Мәскеуде қайтыс болған) — орыс ақсүйегі, тарихта Пушкиннің өмірінде атқарған рөлі арқылы белгілі. Мемуарлардың авторы.
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Анна Полторацкая Аннаның әке-шешесі бай шенеуніктік ақсүйектерден талалаған. Әкесі — полтава помещигі және Пётр Маркович Полторацкийдің кеңесшісі, елизавета кезеңнен бері танымал болған, бай және беделді Агафоклея Александровна Шишкованың күйеуі Марк Полторацкийдің баласы. Анасы — Екатерина Ивановна, Вульфтен тараған, өте жұмсақ мінезді, тіл алғыш жақсы адам болған.
Әке шешелерімен бірге Анна нағашы атасы орловск губернаторы Иван Петрович Вульфтың қонысында тұрды. Кейін Аннаның әке-шешесі Полтав губерниясының Лубна қаласына қоныс аударды. Аннаның барлық балалық шағы Лубна мен И. П. Вульфке тиеселі Бернова иелігінде өтті. Анна өте көп оқитын.
Қыз сыртқа шығып, өзіне көңіл аудартқыза бастады. Әкесі үйіне күйеу баласын өзі алып келді – Керн дворяндық отбасынан шыққан генерал Ермолай Фёдорович Керн. Анна ол кезде 17 жаста, ал Ермолай Фёдорович — 52 жаста болды. Қызға келісім беруге тура келеді.
Керн генеральшасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1817 жылдың 8 қаңтарында Анны Полторацкая мен генерал Ермолай Керннің тойы өтті. Өзінің күнделігінде Анна Петровна жазатын: «Оны сүю мүмкін емес — мен оны сыйлағым да келмейді – шынын айтайын, мен оны жек көре бастадым». Кейін бұл қатынас генералмен некесінен туған балаларға деген қатынастар көріне бастады — Анна оларға суық болды (оның қыздары Екатерина және Анна, 1818 және 1821 жылдары туған, олар Смольдық институтта тәрбиеленді). Анна Петровнаға генерал әйелінің өмірімен өмір сүруге тура келді, олар жыл сайын көшіп-қонып жүрді. Олар Елизаветградта, Дерптте, Псковта, Ескі Быховта, Ригада болып қайтты. Киевте ол Раевскийлер отбасымен жақындасып, олар туралы таң қаларлық сипатпен айтады. Дерптте жақын достары пайда болды: Мойерлер отбасы — жергілікті университеттің хирургия профессоры және оның әйелі Мария —Василий Жуковскийдің алғашқы махаббаты, оның музасы. Анна Петровна 1819 жылдың басында Санкт-Петербургке барған сапарын есінен шығармайды, ол кезде өзінің тәтесі Елизавета Оленина үйінде ол Иван Крыловты естіп, алғаш рет Александр Пушкинді кездестірді.
А. С. Пушкинмен қарым-қатынасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Пушкинмен Анна алғаш рет 1819 жылы петербургтегі өзінің тәтесі Елизавета Оленинаның үйінде кездесті. Бірақ ол кезде Пушкин оның бойында еш сезім тудырмады, тіпті қаталдау көрінді. Бірақ Родзянко Аннаны Пушкиннің шығармашылығымен таныстырғаннан кейін оның Пушкинге қарым-қатынасы өзгерді. Оның ақындығы Аннаны таң қалдырды.
Келесі рет Анна Керн Пушкинмен 1825 жылдың маусымында Тригорскке келген кезінде кездесті. Дәл сол жерде Пушкин Кернге өзінің танымал өлең-мадригалын арнады: «Я помню чу́дное мгновенье…». Ол кездері Анна ақынның досы Алексей Вульфпен жақсы араласып кетеді. Оның көршісі — помещик Рокотовпен де жақын араласады. Ригаға кетер кезінде Анна Петровна Пушкинге өзіне хат жаза беруіне рұқсат берді. Пушкиннің Кернге жазған француз тіліндегі хаттары сақталып қалған;
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
• Вульф А. Дневник, 1828—1831 жж. // Пушкин и его современники: Материалы и исследования / Комис. для изд. соч. Пушкина при Отд-нии рус. яз. и словесности Имп. акад. наук. — Пг.: Тип. Имп. акад. наук, 1915. — Вып. 21/22. — С. 1—200.
• Лотман Ю. Александр Сергеевич Пушкин: Биография писателя // Пушкин: Биография писателя; Статьи и заметки, 1960—1990; «Евгений Онегин»: Комментарий. — СПб.: Искусство-СПБ, 1995. — С. 21—184.